I wizyta w Hiszpanii

Czego się dowiedzieliśmy?

 W Hiszpanii jest jedno naczelne Ministerstwo Edukacji i 17 regionalnych ośrodków (ministerstw, departamentów, wydziałów?), mających w swoich kompetencjach o wiele szerszy zakres działania niż nasze kuratoria oświaty. Zdecydowanie to właśnie te regionalne wydziały kształtują oblicze edukacyjne poszczególnych autonomii.
Nauczyciele w szkołach hiszpańskich zatrudniani są właśnie przez Regionalny Wydział Edukacji. Oceny ich pracy dokonują inspektorzy, a dyrektor jest jedynie źródłem informacji o ich pracy. 
Istotnym elementem pracy przedszkola jest również angażowanie rodziców do prowadzenia zajęć edukacyjnych, np. z języka angielskiego. 

Relacje

W dniach 9-16 grudnia 2011 r odbyła się wizyta studyjna w Murcji (Hiszpania). Murcja jest stolicą jednej z 17 wspólnot autonomicznych Hiszpanii o tej samej nazwie, jest to miasto uniwersyteckie. To właśnie Uniwersytet w Murcji jest współorganizatorem wizyty, podczas której 16 osobowa grupa ewaluatorów z całej Polski i członków zespołu projektu poznawała funkcjonowanie hiszpańskiej edukacji.
 
   Oczekiwania zespołu były dosyć duże, bo okazało się, że tak naprawdę w kręgu zainteresowań są wszelkie zagadnienia związane ze sprawowaniem nadzoru pedagogicznego, istotą ewaluacji, strukturą samego szkolnictwa na wszystkich poziomach, a także wiele innych, jak np.: zasady zatrudniania nauczycieli i ich doskonalenie zawodowe, rola dyrektora szkoły, sposoby oceniania osiągnięć uczniów, czy też egzaminowanie zewnętrzne.
 
W wizycie wzięli udział:
 Jola z Lubina, Gosia z Brześcia Kujawskiego, Krystyna z Chełma, Iza z Suchej Beskidzkiej, Jola z Jasła, Krzysztof z Białegostoku, Stefan z Bytowa, Ewa z Jędrzejowa, Ewa z Elbląga, Teresa Z Wałcza, Stefan z Wrocławia, Magda z Poznania, Roman i dwie Joanny z Krakowa i Dorota z Niepołomic.
 
W poniedziałek, 12 grudnia 2011 spotkaliśmy się z władzami Regionalnego Wydziału Edukacji i Zatrudnienia Murcji. Nazwa urzędu nie jest łatwa do przetłumaczenia, gdyż w Hiszpanii jest jedno naczelne Ministerstwo Edukacji i 17 regionalnych ośrodków (ministerstw, departamentów, wydziałów?), mających w swoich kompetencjach o wiele szerszy zakres działania niż nasze kuratoria oświaty. Zdecydowanie to właśnie te regionalne wydziały kształtują oblicze edukacyjne poszczególnych autonomii.
    Zostaliśmy przywitani przez Antonio Portela Pruano, przedstawiciela Uniwersytetu w Murcji, współorganizatora wizyty studyjnej, który wraz z głównym inspektorem przedstawił nam program i cel wizyty. Goszczący nas wydział oświaty zajmuje się organizacją edukacji pozauniwersyteckiej, zatrudnia 50 inspektorów podległych wydziałowi, obsługuje ponad 700 szkół i w obecnej strukturze pracuje od r. 1995, choć pierwsza reforma systemu edukacji w Hiszpanii rozpoczęła się w 1978 r.
    Ze spotkań dowiedzieliśmy się jak wygląda tutejszy nadzór pedagogiczny, struktura wydziału i co wchodzi w zakres pracy inspektorów.  Nauczyciele w szkołach hiszpańskich zatrudniani są właśnie przez Regionalny Wydział Edukacji. Oceny ich pracy dokonują inspektorzy, a dyrektor jest jedynie źródłem informacji o ich pracy. Po południu udaliśmy się na Uniwersytet w Murcii. Nasz hiszpański opiekun Antonio Portela Pruano, który jest  wykładowcą na Wydziale Dydaktyki i Organizacji Studiów Uniwersytetu, przedstawił w szczegółach organizację systemu edukacji: gdzie uczą się dzieci czyli sieć szkół, czego uczą się dzieci czyli programy nauczania oraz kto zarządza szkołami czyli organy oświatowe. Pierwszy dzień pozostawił w nas wiele pytań i wątpliwości, które postaramy się wyjaśnić podczas kolejnych spotkań.  Relacjonowały: Ewa z Jędrzejowa i Ewa z Elbląga.
 

 We wtorek 13 grudnia odwiedziliśmy Przedszkole Escuela  Infantil n 1 w Molina de Segura.  Przedszkole przywitało nas kolorowym banerem z polskim napisem „Witajcie”.
     Gościnna Pani Dyrektor pokazała nam dobrze wyposażone sale edukacyjne, pracownię komputerową, pracownię plastyczną, salę zabaw ruchowych, bibliotekę oraz „miasteczko ruchu drogowego”. Przedszkole od 3 lat realizuje projekty edukacyjne dotyczące wdrożenia diety śródziemnomorskiej, zajęć malarskich, poetyckich we współpracy z regionalnymi artystami oraz twórczości barci Grimm. Nasze zainteresowanie wzbudziły sale do zajęć indywidualnych z dziećmi, jak również działalność zespołu specjalistów z zakresu pomocy psychologiczno - pedagogicznej (pedagog, psycholog, fizjoterapeuta).        Istotnym elementem pracy przedszkola jest również angażowanie rodziców do prowadzenia zajęć edukacyjnych, np. z języka angielskiego.  Z żalem opuszczaliśmy gościnne przedszkole żegnani przez dzieci i pracowników.
    Kolejnym miejscem, które odwiedziliśmy był Zespól Szkół Colegio de Educación Infantil y Primaria „Sanata Maria de Graci” (przedszkole i szkoła podstawowa). W zespole uczy się 657 uczniów, z czego 40 ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi, w tym 23 to uczniowie głuchoniemi. Ponadto do szkoły uczęszcza około 4% obcokrajowców pochodzących z : południowej Ameryki, krajów północnej Afryki, Ukrainy i Rumunii. Naszą uwagę zwrócił fakt, że wszystkie pomieszczenia w budynku oznakowane są napisami w języku migowym.  Dla dzieci niesłyszących szkoła od 11 lat realizuje projekt „ABC”.      Mieliśmy okazję obserwować fragment zajęć prowadzonych przez wychowawcę, logopedę i tłumacza języka migowego. Przez cały etap edukacji w szkole podstawowej ( od 6 do 12 lat) języka hiszpańskiego, matematyki i środowiska uczy jeden nauczyciel, który jednocześnie pełni funkcję wychowawcy.  Języków obcych (angielskiego, francuskiego), języka migowego, muzyki i wychowania fizycznego uczą specjaliści. Oceny opisowej ucznia na zakończenie szkoły podstawowej dokonuje zespół nauczycieli uczących w danej klasie. Szkoła, aby osiągnąć założone cele takie, jak: jakość nauczania, integracja, uczestnictwo rodzin w procesie nauczania m. in. realizuje projekty: „Comenius”, edukacja dla zdrowia, tydzień kultury „El colegio de la Fantasia”, gazetek szkolnych. Miłym akcentem wizyty w szkole był koncert kolęd w wykonani chóru dziecięcego.
    Po południu uczestniczyliśmy w spotkaniu z wykładowcami Wydziału Edukacji Uniwersytetu w Murcji. Rozmawialiśmy o jakości edukacji w Hiszpanii i regionie Murcja
 

     Środa, 14 grudnia, przywitała nas pięknym, acz chłodnym porankiem. Udaliśmy się do miasta o ponad 1000. letniej historii, Kartaginy, by tam zagłębić się w meandry kształcenia zawodowego w regionie Murcja. Pierwszą szkołą, do której zawitaliśmy była „Centro integrado de Formacion Profesional".
  Tak bliżej, to odpowiednik naszej szkoły zawodowej i centrum kształcenia ustawicznego. Kształcenie odbywa się tu na kilku poziomach i w trzech specjalnościach – administracja, informatyka oraz handel i marketing. Istotne jest, iż szkoła stwarza możliwość uzupełnienia edukacji uczniom, którzy z jakiegokolwiek powodu „wypadli z systemu”. Muszą oni mieć ukończoną 2 klasę „education secundaria obligatoria”. Przez pierwszy rok nauki połowa godzin przeznaczona jest na kształcenie zawodowe, a połowa na kształcenie ogólne. Jeżeli  uczniowie chcą ukończyć szkołę ponadpodstawową („secundaria”), w drugim roku uczą się przedmiotów ogólnych. Po zdaniu egzaminu mogą kontynuować naukę na drugim poziomie kształcenia zawodowego.  Szkoła prowadzi kształcenie na poziomie „education bachilleratio”, czyli kształcenie na wyższym poziomie, kształcenie dorosłych oraz kursy doskonalące dla pracujących i dla bezrobotnych. Szkoła stwarza możliwość e-lea ingu, który cieszy się ogromnym zainteresowaniem. Istotna jest organizacja praktyk zawodowych. Odbywa się to w ścisłej współpracy z pracodawcami, z uwzględnieniem potrzeb rynku pracy. W ubiegłym roku placówka współpracowała ze 120 firmami. Uczniowie często znajdują zatrudnienie w zakładzie, w którym odbywali praktykę.
    System kształcenia zawodowego obserwowaliśmy też w „Instituto de Educacion Secundaria Politecnico”. Jest to szkoła z ponad 100 letnimi tradycjami. Położona jest na 32 tysiącach m2. Najważniejsze kierunki kształcenia to chemia przemysłowa, transport i mechanika pojazdowa, produkcja przemysłowa, elektronika, optyka, bezpieczeństwo i higiena pracy, budownictwo i roboty publiczne. Kształci się tu ponad 1200 uczniów i pracuje 142 nauczycieli. Obejrzeliśmy pracownie mechaniki pojazdowej, lakie i, mechaniki precyzyjnej, chemiczną i optyczną. Ku naszemu zaskoczeniu spotkaliśmy dwóch uczniów z Polski, którzy zdaniem dyrektora ds. dydaktyki należą do najlepszych w swoich grupach.
    Ostatnia szkoła to wisienka na torcie. Dane nam było przekroczyć progi szkoły prowadzącej kształcenie artystyczne – „Conservatorio Profesional de Danza” w Murcji. Prowadzi ona kształcenie na wszystkich poziomach, oprócz uniwersyteckiego. Uczniowie mogą uczyć się tańca klasycznego,  hiszpańskiego, współczesnego oraz tańca stylizowanego. Ku naszemu zdziwieniu flamenco w tej szkole jest „tylko” przedmiotem nauczania. Ucztą dla ducha był występ grupy uczennic (poziom secundaria), które zaprezentowały wiązankę tańców, w tym flamenco. Na koniec, razem z dziećmi, popis swoich umiejętności dała pani profesor. Obejrzeliśmy też fragmenty dwóch spektakli („Trójgraniasty kapelusz”, „Carmen”) z udziałem najwybitniejszych absolwentów oraz nauczycieli. Wychodziliśmy ze szkoły z przytupem i krokiem tanecznym.
    Wracając, niektórzy pod wpływem emocji zakupili kastaniety i wachlarze, a i chusty do stroju flamenco cieszyły się powodzeniem…
   Jola z Jasła, Stefan z Bytowa, Krzysztof z Białegostoku
 

  15 grudnia, czwartek- wizyta studyjna w Murcji, Hiszpania. Dzisiejszy dzień był podsumowujący, jeśli chodzi o naszą wiedzę nt. systemu edukacyjnego w Hiszpanie, a konkretnie we wspólnocie autonomicznej Murcja. Przedpołudnie spędziliśmy w szkole średniej Insituto de Education Sekundaria "Floridablanca", jednej - tak sądzimy - z najlepszych szkół tego typu w regionie. W szkole uczniowie uczą się obowiązkowo do 16.roku życia, ale że uzyskuje się w niej odpowiednik naszej matury uprawniający do drogi uniwersyteckiej to nauka trwa do 18. roku życia. Placówka specjalizuje się w pracy projektowej i ma swoje specyficzne wydziały, np. badawczy czy artystyczny. Jest też jedną z 40 szkół w regionie, w której znajduje się oferta dla uczniów zdolnych, wyselekcjonowanych za pomocą specjalistycznych testów diagnostycznych na wcześniejszym etapie edukacyjnym.
     Kolejne dwie wizyty - podsumowujące to spotkanie po raz kolejny z przedstawicielami Regionalnego Wydziału Edukacji, gdzie prezentowano nam organizację doskonalenia nauczycieli i szkolnictwa specjalnego i na Uniwersytecie Murcia, na którym wykładowca Katedry Dydaktyki opowiadała nam o idei współpracy zespołowej nauczycieli.
     Nasze refleksje dotyczą małego wpływu dyrektora szkoły na jej zarządzanie, także na pracę nauczycieli i w naszej opinii - bardzo sformalizowanymi strukturami na linii nadzór - szkoła.
 

  --