Pierwszy dzień wizyty 28.05.2012r.

Pierwsze „ewaluacyjne” zaskoczenia

Minął pierwszy dzień wizyty studyjnej. Po podróży do Halle i zakwaterowaniu w hotelu odbyło się pierwsze spotkanie merytoryczne w Centrum Badań nad Edukacją. Profesor Hartmut Wenzel wprowadził uczestników w tematykę niemieckiego systemu szkolnictwa oraz systemu kształcenia nauczycieli. W trakcie wykładu uczestnicy mieli sposobność do zadawania pytań – z czego chętnie korzystali. Szczególnie interesujące były kwestie związane z przyjętym modelem edukacji w Niemczech, który jest zdecentralizowany i różni się dosyć znacząco w poszczególnych landach. Podobnie rzecz się ma z kształceniem nauczycieli. Prof. H. Wenzel przybliżył nam od strony teoretycznej tematy, które będziemy zgłębiać podczas kolejnych dni.

Po około dwu-godzinnym spotkaniu „apetyty” uczestników wyjazdu na kolejne spotkania bardzo wzrosły. Oferta programu kolejnych wizyt zarówno w szkołach jak i w instytucjach zajmujących się w Saksonii jakością pracy szkoły, po bardzo interesującym spotkaniu z profesorem, przedstawia się zachęcająco.

 

Drugi Dzień Pobytu w Halle -  „Ewaluacja Inaczej”

Kolejnym dniem wizyty ewaluatorów w Halle był pobyt w Krajowym Instytucie Jakości Kształcenia i Doskonalenia Kadr mający na celu zapoznanie uczestników z podstawami praktyk ewaluacyjnych w Saksonii, ze szczególnym zwróceniem uwagi na zakres ewaluacji  zewnętrznej, obowiązujące ją standardy i procedury oraz przedstawienie perspektywy porównawczej systemów ewaluacyjnych obowiązujących w Niemczech i rozwoju ewaluacji.

Podstawą oceny ewaluacji zewnętrznej w Saksonii są ramy jakościowe obejmujące sześć obszarów: wyniki nauczania, warunki nauki i nauczania, profesjonalizm kadry nauczycielskiej, organizacja szkoły, zarządzanie oraz atmosfera, kultura panująca w szkole. Każdy z wymienionych wyżej obszarów zawiera wskaźniki. Należy dodać, że kontroli, a jednocześnie zbadaniu podlega  jeszcze siódmy obszar dotyczący warunków techniczno-materialnych szkoły.

W Saksonii zadawane jest pytanie, czy warto prowadzić ewaluacje zewnętrzną? 

Za jej prowadzeniem przemawia jednak wiele pozytywnych argumentów wśród, których należy wymienić: istnienie metodycznej wiedzy, umożliwienie rozpowszechnienia informacji, obiektywizm badania. Ale istnieją także negatywne przesłanki, do których zaliczyć można, m.in.: nabyte wcześniej doświadczenia, brak akceptacji i zainteresowania badaniem, ramy czasowe (moment niekorzystny dla szkoły). Warto podkreślić stwierdzenie prowadzącego, iż dokładność tego badania i realizacja określonych standardów jest gwarancją jej powodzenia.

Ewaluacja zewnętrzna w Saksonii wykorzystuje empiryczne badania socjologiczne, analizę treści, obserwację i pytania w obrębie wyznaczonych obszarów. Interesująca dla uczestników była przedstawiona prezentacja na temat wykorzystania arkusza obserwacji lekcji, która odbywa się na podstawie 14 kryteriów opisanych są za pomocą wskaźników.  Obserwacja lekcji w szkole trwa około 20 minut. Zakłada się możliwość obserwacji, jak największej liczby jednostek lekcyjnych. W wyniku tego szkoła otrzymuje informację zwrotną zawierającą konkretną ocenę wraz z interpretacją obserwowanych lekcji w danej szkole, m.in. w postaci diagramów, wykresów słupkowych, średnich wartości.

Należy podkreślić, że przebieg ewaluacji w Saksonii różni się od obowiązującego w Polsce. Przykładem na to może być wizyta zespołu ewaluacyjnego w szkole, która odbywa się po przedstawieniu raportu głównego, której celem jest omówienie informacji zawartych w raporcie, np.  zebranych danych, grup uczestniczących w badaniu. Główną przesłanką raportu jest stworzenie obrazu pracy szkoły. Ponadto raport zawiera wskazówki i zalecenia służące szkole i nadzorowi pedagogicznemu. Wszystkim działaniom ewaluacyjnym towarzyszy wspieranie działalności szkoły we wszystkich jej obszarach. Po zakończeniu ewaluacji zespół pozyskuje również informację zwrotną na temat przeprowadzonych badań ewaluacyjnych.
W Saksonii obserwuje się wyraźny wzrost zainteresowania ewaluacja zewnętrzna, która ma służyć rozwojowi szkoły. Przekazywany raport ma być dobrze sporządzony, dawać szanse na pełne wykorzystanie w działaniach szkoły. Widoczne jest tu wsparcie szkół, a nie nacisk czy przymus. Zainteresowanie ewaluacja zewnętrzną przekłada się na wzrastające jej wymogi jakościowe.
To dzień pytań, przemyśleń i rozważań, co można przenieść na grunt naszych doświadczeń ewaluacyjnych. Przestrzeń do działań kreatywnych, twórczych dla nadzoru pedagogicznego.

 

III Dzień wizyty : 30.05.2012r.

„Więcej różnic  niż podobieństw w polskim i saksońskim systemie kształcenia nauczycieli.”

Trzeci dzień wizyty uczestnicy rozpoczęli w Krajowym Instytucie Jakości Szkół i Kształcenia Nauczycieli w Saksonii Anhalt z siedzibą w Halle. Pani Monika Kother – Zopt przybliżyła system kształcenia nauczycieli w Saksonii Anhalt, ze szczególnym uwzględnieniem drugiego etapu, który ma charakter praktycznego przygotowania do zawodu nauczyciela. System kształcenia   nauczycieli w Saksonii  różni się od systemu obowiązującego w Polsce w istotny sposób. W Saksonii kształcenie nauczycieli odbywa się w dwóch etapach: 

I etap – studium uniwersyteckie, dające wiedzę  teoretyczną, zakończone egzaminem państwowym, 

II etap – praktyczne przygotowanie do zawodu, polegające na rozwoju kompetencji zawodowych zakończone egzaminem państwowym.

Kształcenie praktyczne trwa 16 miesięcy  ( 4 miesiące – teoria, 8 miesięcy – praktyka, 4 miesiące -przygotowanie do egzaminu) i odbywa się w Instytucie ( 1 dzień w tygodniu) i we współpracujących z nim szkołach ( 4 dni w tygodniu). Ma charakter modułowy i obejmuje 5 modułów:

·         Uczenie się i nauczanie

·         Wychowanie

·         Ocenianie i doradztwo

·         Kompetencje nauczycieli ( metodyka)

·         Współdziałanie przy rozwoju szkoły
Jest jeszcze szósty moduł wstępny, trwający 20 godzin, w czasie którego przyszli nauczyciele dowiadują się z czym wiąże się wykonywanie tego zawodu. Seminarzyści przygotowywani są do nauczania dwóch przedmiotów.
Drugi etap kształcenia kończy się egzaminem, w trakcie którego ocenie podlegają lekcje z każdego z dwóch przedmiotów wybranych przez seminarzystę, następnie  w ciągu dwóch godzin seminarzysta dokonuje refleksji i na koniec odbywa się kolokwium egzaminacyjne, które ma formę publiczną. W trakcie kolokwium  seminarzysta przedstawia 30 minutową prezentację na wybrany przez  siebie temat a następnie przez 30 minut  prowadzi na ten temat dyskusję.
Zdany egzamin daje  kwalifikacje umożliwiające zatrudnienie w szkole danego we wszystkich landach.
Uczestnicy wizyty byli bardzo zainteresowani tutejszym systemem kształcenia nauczycieli,  który duży nacisk kładzie na praktyczne przygotowanie do zawodu. Zadawali  wiele pytań dotyczących nie tylko systemu kształcenia nauczycieli ale ogólnie ich zawodowego statusu. Okazało się np. , że w saksońskich szkołach nie wprowadza się systemów motywujących nauczycieli do pracy, gdyż – jak wyraziła się Pani Monika Kotcher – Zopt – wystarczającą motywacją jest wynagrodzenie nauczyciela, które jest „ dobre i  pewne”.
Kolejna  część dnia to bardzo ciekawa wędrówka po Frnancke Fundation, która realizuje szereg projektów edukacyjnych. Duże wrażenie wywarł na nas „gabinet osobliwości” , w którym zgromadzono liczne eksponaty, wykorzystywane jako pomoce dydaktyczne oraz wspaniała biblioteka założona w 1726 r.,  gromadząca 76 tysięcy doskonale zachowanych  wolumenów.  
Zwieńczeniem dnia był udział w sesji inauguracyjnej  podczas Konferencji „ Równość w edukacji” zorganizowanej   przez Niemieckie Stowarzyszenie Kształcenia i Wspieranie Rozwoju Nauczycieli.  

IV dzień wizyty w Halle  

 

W dniu 31 maja odwiedziliśmy Wernigerode – przepiękną miejscowość w górach Harz. Celem naszej wizyty było Landesgymnasium fűr Music, znana w Niemczech publiczna szkoła średnia dla utalentowanej muzycznie młodzieży. Nie jest to szkoła muzyczna sensu stricto. Realizuje się w niej wszystkie przedmioty ogólnokształcące w wymiarze obowiązującym powszechne gimnazja w Saksonii Anhalt. Różni się od innych szkół tego typu dodatkową ofertą zajęć muzycznych (śpiew, gra na instrumentach klawiszowych, rytmika itp.). Szczególną uwagę przykłada się tutaj na śpiew chóralny; tutejszy chór mieszany uważany jest za najlepszy w Europie. Jednak jej absolwenci nie są zobowiązani do kontynuowania edukacji muzycznej, przystępują do takiej samej matury jak wszyscy uczniowie w Niemczech, mogą dodatkowo zdawać egzamin maturalny z muzyki.

Jest to szkoła w pewnym sensie elitarna, dla szczególnie zdolnych uczniów z całych Niemiec. Warunkiem przyjęcia do niej są bardzo wysokie wyniki w nauce oraz stwierdzony talent muzyczny. Jako gimnazjum publiczne nie pobiera czesnego, zapewnia jednocześnie dzieciom możliwość pobytu i wyżywienia w dofinansowywanym przez Land internacie, dzięki czemu otwarte jest również dla osób z mniej zamożnych rodzin. Zajęcia prowadzone są w formie 90 minutowych bloków, lub 45 minutowych lekcji. Dyrektor umożliwił nam uczestniczenie w zajęciach, z obserwacji których wynika, że nauczyciele w swojej pracy dużą uwagę przykładają do łączenia na nich treści z różnych przedmiotów, a także do wykorzystywania nabywanej wiedzy i umiejętności w praktyce. Stosują w tym celu zróżnicowane metody nauczania, od wykładu do indywidualnych projektów uczniowskich. Naszą uwagę zwróciła postawa uczących, którzy bardzo konsekwentnie dbając o swój autorytet, nie ograniczali uczniów w ich aktywności i otwartości. Ciekawą tradycja Szkoły jest rozpoczynanie wszystkich zajęć wspólnym śpiewem, dzięki czemu dzieci nie tylko doskonalą umiejętności wokalne, ale również wyciszają się i skupiają przed rozpoczęciem właściwej lekcji.

Podczas spotkania z kierownictwem Szkoły, w którym uczestniczyli też przedstawiciele LISA (Landesinstitut fűr Schulqualität und Lehrerbildung Halle) Dyrektor szczegółowo opowiedział nam o przebiegu przeprowadzonej w poprzednim roku szkolnym ewaluacji zewnętrznej. Informację na temat szczegółów planowanych w październiku działań otrzymał telefonicznie w sierpniu. Mimo to już we wrześniu, podczas wizyty informacyjnej zespół ewaluatorów (4 osoby) przeprowadził część wywiadów, wykorzystując chwilową obecność tych rodziców, którzy z odległych części Niemiec przywieźli swoje dzieci do internatu. 

W dniach od 5 do 7 października zespół badawczy przeprowadził zaplanowane wcześniej działania ewaluacyjne, polegające na analizie wymaganej w Szkole dokumentacji, wywiadach z uczniami i nauczycielami, a także na obserwacji 20-25 minutowych fragmentów zajęć (w sumie przeprowadzono 55 takich obserwacji). Bezpośrednio po zakończeniu zbierania informacji nastąpiła pierwsza wymiana poglądów między Dyrektorem a ewaluatorami. Dotyczyła ona przede wszystkim zestawień statystycznych dotyczących wyników obserwacji lekcji. W opinii rozmówców jakość nauczania jest związana przede wszystkim ze sposobem realizacji poszczególnych zajęć, dlatego też informacje z obserwacji lekcji mają dla szkoły tak duże znaczenie. Gotowy raport (mający głównie charakter opisowy) trafił do Szkoły w  listopadzie, wtedy to Dyrektor miał możliwość oficjalnego ustosunkowania się do jego treści. W Saksonii Anhalt ewaluacji zewnętrznej nie łączy się z żadną formą oceny. Podczas spotkania z zespołem badawczym zastanawiano się wstępnie nad informacjami wynikającymi z raportu, a także nad działaniami, które Szkoła powinna w związku z nimi podjąć.

Następnie Dyrektor przekazał raport zespołowi nauczycieli, składającemu się przede wszystkim z liderów zespołów przedmiotowych, który dokonał szczegółowej analizy jego treści. Zespół ten odegrał najważniejszą rolę, również w następnych dyskusjach na temat wyników ewaluacji. W lutym pozostali nauczyciele poinformowani zostali o najważniejszych wnioskach wynikających z dotychczasowych analiz – na tym etapie nie udostępniono jeszcze Radzie Pedagogicznej całej treści raportu. Podczas wspólnej pracy starano się odpowiedzieć na następujące pytania:

1.       Jakie problemy wynikają dla nas z raportu?

2.       Jakie działania należy podjąć w celu rozwiązania zdiagnozowanych problemów?

W marcu 2011 r. wybrane, wg Dyrektora najważniejsze fragmenty raportu przekazano Radzie Szkoły i Radzie Rodziców. Natomiast w maju dotychczasowe analizy uzupełniono o dodatkowe opinie zebrane od rodziców i uczniów. Dopiero na podstawie tak zgromadzonego i przeanalizowanego materiału sformułowane zostały krótko i długoterminowe cele, które znalazły się następnie w programie Szkoły.

Rozmówcy podkreślali, że w Saksonii Anhalt bardzo mocno odeszło się od inspekcji  placówek oświatowych na rzecz ewaluacji, ponieważ to właśnie ewaluacja jest najlepszą wg nich metodą na rozwiazywanie problemów szkół. Nie wymusza ona z zewnątrz, tak jak inspekcja, działań naprawczych wobec wskazanych przez inspektorów problemów, a inspiruje szkołę do samodzielnego ich definiowania, jak również poszukiwania najlepszych rozwiązań z uwzględnieniem dodatkowych sugestii rodziców i  uczniów. Zdaniem Dyrektora powyższą opinię w pełni potwierdzają efekty przeprowadzonej w Szkole ewaluacji. Szczególnie ważny jest wg niego otrzymany przez nauczycieli impuls motywujący ich do samodzielnego podejmowania działań naprawczych, jak również większe zaangażowanie rodziców w sprawy Szkoły. Jego zdaniem taki zewnętrzny impuls wciąż im jest jeszcze potrzebny, a najlepszym sposobem wsparcia byłaby wg niego dalsza współpraca z zespołem ewaluatorów. Dyrektor zaproponował, aby obok inspekcji i ewaluacji wprowadzić dodatkową formę zewnętrznego oddziaływania na szkołę, tzw. „coatching” (mądrego wspierania, uświadamiania, trenerstwa). W tym miejscu zwrócił uwagę, że wg niego w chwili obecnej wspomaganie to nie jest doskonałe, ewaluatorzy po przekazaniu raportu zostawiają szkołę samą sobie. W tym miejscy przedstawiciel LISA poinformował, że nie przewiduje się wspierania szkół przez ewaluatorów, w chwili obecnej trwają pracę nad stworzeniem specjalnych zespołów wspomagających. Po zakończeniu tych prac ewaluację szkół w Saksonii Anchalt będzie można z przekonaniem nazwać „ewaluacją wspierającą”.

V dzień wizyty

 

W dniu 1 czerwca 2012 r. w Centrum Badan nad Edukacją (znajdującym się w Halle) wysłuchaliśmy dwóch wykładów, wygłoszonych przez pracowników naukowych, na temat: ”Zarządzanie w instytucjach edukacyjnych”, „Rozwój przywództwa w Saksonii-Anhalt”.

Z przekazanych przez wykładowców informacji wynika, że punktem wyjścia do podjęcia działań w zakresie szkoleń dotyczących kadr kierowniczych w Saksonii-Anhalt była pewnego rodzaju idea, założenie, które można zawrzeć w słowach, że tylko z DOBRĄ DYREKCJĄ może byćDOBRA SZKOŁA. Głównym powodem stały się zmiany ustrojowe, w tym decentralizacja systemowa, która wymusiła zmierzenie się z nowymi wyzwaniami i oczekiwaniami jakościowymi oraz inny sposób zarządzania placówkami oświatowymi i radzenia sobie z nowymi problemami.

Odpowiedzią na to stało się wypracowanie w Saksonii-Anhalt 2 form/sposobów przygotowywania kadr kierowniczych do zarządzania placówkami oświatowymi, m.in.:

1.      Program Szkolenia Kadr Zarządzających FESA, który uruchomiony został w 2010/2011 r. z wykorzystaniem funduszy europejskich

2.      Studia dla kadry kierowniczej kończące się dyplomem MBA, uruchomione w roku 2011/2012

Filozofia nowej formuły szkolenia „dobrych” kadr zarządzających oparta została na modelu ciągłego się uczenia się oraz na trzech filarach, które stanowią, m.in.:

·         Ciągłe monitorowanie kadry zarządzającej placówkami,

·         Ustawiczne jej wspieranie,

·         Towarzyszenie w rozwoju.

W związku z powyższym w procesie konceptualizacji pojawiły się pytania problemowe typu np.:

·         Jak dotrzeć do osób, które chciałyby podjąć się funkcji kierowniczej?

·         Jak zweryfikować i skonfrontować ich wiedzę o swoich kompetencjach i umiejętnościach z wymaganiami prowokującymi ciągły rozwój i z wieloma wyzwaniami, z którymi będą się spotykać i „potykać”?

·         Jak uzmysłowić, pokazać zmiany, które nastąpią w przypadku podjęcia się funkcji?

Odnosząc się do Programu Szkolenia Kadr Zarządzających FESA należy zauważyć, że cały cykl szkoleniowy podzielony został na 4 bloki/fazy ukierunkowane na:

1.      ORIENTACJĘ, czyli swoistego rodzaju wprowadzenie kandydatów na stanowiska kierownicze, zapoznanie z aspektami tego rodzaju pracy, poznanie swojej motywacji, kompetencji, możliwości osobowościowych, ich przydatności, uzmysłowienie wszystkich za i przeciw decyzji dalszego kształcenia się w tym kierunku.

2.      PRZYGOTOWANIE KWALIFIKACYJNE, w czasie którego kandydaci poddawani są ocenie przydatności według określonych zasad i wymogów. Między innymi powinni wykazać się umiejętnościami: oceny hospitowanych zajęć, prowadzenia rady pedagogicznej, przeprowadzenie 2-óch jednostek lekcyjnych, zdania egzaminu ze znajomości przepisów prawa.

3.      PODJĘCIE DECYZJI. Podczas tej fazy, czyli rozpoczęcia pracy na stanowisku dyrektora objęty jest on szczególną opieką i wsparciem, które pozwala mu na oswojenie się z nową, bardzo trudną sytuacją, która, tak naprawdę decyduje o tym, czy to będzie ”dobry”, dbający o jakość i rozwój powierzonej placówki zarządzający.

4.      SPRAWOWANIE DOŻYWOTNIOFUNKCJI oraz dbanie o ciągły rozwój własny (doskonalenie umiejętności i kompetencji) i zarządzanej placówki.

Pomiędzy fazą bloku pierwszego i drugiego, jeszcze przed podjęciem decyzji jest czas na własną refleksję i przemyślenia kandydata dotyczące tego, czy jest wola i „moc” do podjęcia sprawowania funkcji kierowniczej w placówce oświatowej.

Kolejnym aspektem doskonalenia kadry kierowniczej w Saksonii-Anhalt, jak również problemem związanym z wprowadzaniem zmian prorozwojowych w placówkach oświatowych, stała się kwestia wykorzystania wyników ewaluacji (raportu). Biorąc pod uwagę fakt, że dyrektor odpowiada za procesy sterowania, kierowania, moderowania, a przede wszystkim inicjowania i wprowadzania zmian po przyjęciu raportu, do systemu szkolenia kadry zarządzającej wprowadzono formę wspomagania po tzw. odwiedzinach „poraportowych”, które mają za cel wspomaganie dyrektora w podejmowaniu w/w działań. Z jednej strony jest to oferta dobrowolna, z drugiej wynika z informacji zwrotnej (meldunku) nadzoru pedagogicznego.

Od tego momentu szkoła podejmuje wewnętrzne działania ewaluacyjne, w których uczestniczą: dyrektor, nauczyciele (zespoły nauczycielskie powołane zgodnie z potrzebami placówki oświatowej), przedstawiciele rodziców i uczniów oraz grupa doradców szkoły z ramienia LISA. Szkoła posiada dużą autonomię w zakresie przeprowadzania ewaluacji wewnętrznej, powoływania grup, wykorzystywania wyników ewaluacji i brania odpowiedzialności za rozwój. Od szkoły zależy, w jaki sposób zostaną wykorzystane wnioski poewaluacyjne i czy wpłyną na podniesienie jakości jej pracy i realizację zamierzonych celów.

Kadrę zarządzającą dla placówek oświatowych przygotowuje także Uniwersytet w Halle, który wystąpił z propozycją studiów MBA, trwających dwa lata(4 semestry). Tok studiów cechuje:

·         Dostępność do kształcenia kadr kierowniczych w ramach konkurencyjności rynkowej,

·         Forma studiowania korespondencyjnego (Intranet) przeplatana etapami przebywania na uniwersytecie,

·         Skierowanie oferty do urzędujących kierowników, zastępców i osób zainteresowanych stanowiskami zarządzających.

Każdy semestr zawiera 3 moduły, które mają jednakowy przebieg, w trakcie których studiujący pracują samodzielnie na platformie internetowej oraz w zespołach w czasie spotkań na Uniwersytecie w Halle. Każdy moduł kończy się egzaminem, a całość złożeniem do oceny pracy dyplomowej.

            Obecnie głównym zadaniem administracji oświatowej jest wspieranie szkół na drodze do osiągania autonomii, samodzielności „samorządzącego się przedsiębiorstwa”. Toczy się więc dyskusja na temat nowoczesnego zarządzania, które jednocześnie wyznacza nowy kierunek sprawowania funkcji kierowniczych. Zgodnie z takim zapotrzebowaniem dyrektor szkoły powinien posiadać, m.in.:

·         Samodzielność w projektowaniu budżetu,

·         Autonomię w doborze personelu,

·         Znać aspekty prawne funkcjonowania placówki,

·         Posiadać osobowościowe cechy, które powinny być ustawicznie rozwijane i wzmacniane.

W związku z powyższym udoskonala się ciągle system kształcenia i doskonalenia kadry kierowniczej, ujednolica i uzgadnia standardy wymagań poprzez umowy rządowe. W szczególności udoskonala się fazę orientacji, gdzie zarządzający mogą sprawdzić i przetestować swoje predyspozycje na platformie internetowej (tzw. Feedback). W dalszej perspektywie myśli się również o centrach, poradniach, które pomagałyby w zdiagnozowaniu przydatności kandydata na zarządzających, organizowaniu szkoleń zgodnie z potrzebami i pomocy w ich wyborze oraz wspieranie dyrektorów w ich indywidualnym rozwoju, np. poprzez indywidualne doradztwo, ofertę różnorodnych kursów kompetencyjnych. Rozważane są także kwestie związane z różnymi formami wymiany doświadczeń (np. dni kierowników, spotkania regionalne), coaching, monitoring, doradztwo, trening. Pomocą są również wizyty poewaluacyjne, które pozwalają szkole „obejrzeć się” jak w zwierciadle i zobaczyć, jak realizowane są własne programy, a swoista heterogeniczność i społeczna gospodarka rynkowa charakteryzująca Federację Niemiecką pozwala na rozwój każdego zarządzającego, również kierowanej placówki według własnych możliwości i założonego tempa rozwoju.

Reasumując, system kształcenia w Saksonii-Anhalt stawia na:

·         Silnego, ustawicznie doskonalącego swoje umiejętności i kompetencje oraz wskazującego kierunki rozwoju przywódcę.

·         Wspomaganie w wyborze i towarzyszenie w rozwoju od początku drogi zawodowej, ze szczególnym zwróceniem uwagi na fazę preorientacji zawodowej przed wyborem i podjęciem decyzji.

·         Praktyczne przygotowanie do pełnienia funkcji kierowniczej, radzenia sobie w nowej, trudnej sytuacji.

·         Wykorzystywanie wyników ewaluacji szkoły do inicjowania zmian w szkole, w tym pomoc w doskonaleniu kadr kierujących placówkami oświatowymi.

·         Różnorodność działań kadry kierowniczej, bez zaburzania ich autonomii w podejmowaniu decyzji.

·         Wyposażanie kadry kierowniczej w przydatne umiejętności i kompetencje w zakresie komunikacji interpersonalnej, podejmowania decyzji oraz delegowania uprawnień.

 

Opracowanie:

Bogusława Słończewska

Alicja Ciszek-Roskal