Dzień Pierwszy 30.09.2013 r. – Walia, Swansea

Swensea jest stolicą jednego z 22 regionów Walii.

W ramach wizyty w dniu 30.09.2013 r. odbyły się dwie wizyty:

1.  Wizyta w szkole Dwr-y-Felin Comprehensiwe School (Neath Port Talbot) podczas której odbyło się spotkanie z koordynatorem systemowym rady gminy w okręgu Neath Port Talbot, dyrektorem szkoły, zastępcą dyrektora szkoły oraz mieliśmy możliwość zwiedzić szkołę.
Dowiedzieliśmy się, że w związku z niskimi wynikami nauczania w szkołach walijskich, w oświacie walijskiej funkcjonuje system wsparcia i interwencji, opracowany przez departament. Opracowano własny system edukacyjny tak, aby spełniał potrzeby kraju. Walia aspiruje do posiadania światowej klasy systemu oświatowego. Zapoznano nas z głównymi założeniami reformy edukacyjnej w Walii oraz z zasadami przeprowadzania ewaluacji wewnętrznej i zewnętrznej szkół. Dyrektor szkoły i jego zastępca przekazali m. in. informację dotyczącą analizy wyników egzaminów z ostatnich 3 lat. Dane są analizowane w najważniejszych momentach roku i stanowią podstawę monitorowania postępów uczniów. Obowiązujący program wsparcia ukierunkowany jest na rozwijanie u uczniów umiejętności czytania, pisania i liczenia.

2. Wizyta na Uniwersytecie w Swansea (Metropolitan University-Town Hill Campus).

Tematyka spotkania dotyczyła 3 zagadnień:

•  Kontekstu (liczba nauczycieli w Walii i jej tendencja spadkowa spowodowana niżem demograficznym oraz łączeniem małych  szkól) 
•  Zmian w edukacji (rząd walijski zadecydował ostatnio, ze należy zmienić system edukacji, zamiary rządu są zawarte w The Hill Report)
•  Kształcenia i szkolenia nauczycieli (kształcenie nauczycieli Primary Schools, Secondary School oraz skutecznym dokształcaniu nauczycieli)

 Szkoły w Walii potrzebują silnych kierowników, żeby się rozwijać.

Renata Jędrzejewska, Iwona Tanewska

Drugi dzień 01.10.2013 r. – Walia, Llanelli

W ramach wizyty w dniu 01.20.2013 r. odbyły się dwa spotkania:

1.       Wizyta w Regionalnym Partnerstwie dla Uczenia się w Llanelli

Elid Morris i Gaynor Griffiths przedstawiły zasady funkcjonowania RLP, które powstało w 2007r. Celem partnerstwa jest regionalne planowanie strategiczne w zakresie skoordynowania działań partnerów,  ukierunkowane na rozwój. Partnerami RLP są władze lokalne, uniwersytety, szkoły, organizacje pozarządowe, pracodawcy. Praca RLP skupiona jest na pozyskiwaniu nowych partnerów, pośredniczeniu między nimi oraz wskazywanie dróg rozwojowych. RLP rozpoczęło swoją pracę od zebrania informacji dotyczących potrzeb pracodawców, poziomu umiejętności uzyskiwanych przez uczących się. Celem RLP nie jest tylko zbieranie danych, ale przede wszystkim zmiana sposobu myślenia i odpowiadanie na potrzeby lokalnej społeczności w zakresie kształcenia i doskonalenia kompetencji. W tym celu stworzono narzędzie – Regionalne obserwatorium nauki i umiejętności, które łączy dane z różnych źródeł i publikuje je na stronie internetowej. Publikowane dane dotyczą edukacji, ludności i ekonomii. Kolejnym narzędziem gromadzenia danych opartym na sieci, które dostarcza informacji na temat zatrudnienia, umiejętności i edukacji jest Regionalny Portal Internetowy, na którym logują się pracodawcy, doradcy dla osób poszukujących pracy oraz firmy organizujące szkolenia.

2.       Wizyta w szkole podstawowej – Maes y Morfa Primary w Llanelli

Do szkoły uczęszczają głównie uczniowie z najuboższych rodzin (szkoła działa jako 10 najuboższy oddział w Walii), z różnego typu dysfunkcjami oraz zagrożeni wykluczeniem. Na uwagę zasługuje nowatorskie podejście do współpracy z rodzicami w celu wypracowania skutecznego sposobu wspierania procesu uczenia się dziecka. Tezą postawioną przez szkołę jest stwierdzenie, że dzieci radzą sobie lepiej, gdy ich rodzice angażują się w ich kształcenie. Program nauki rodzinnej realizowany przez szkołę zawiera analizy i prognozy związane ze zdolnościami uczenia się. Szkoła we współpracy z rodzicami opracowuje model współpracy. W czasie wizyty naszą uwagę zwróciła wielkość budynku, baza oraz organizacja pracy wszystkich osób zaangażowanych w kształcenie dzieci. Głównym zadaniem szkoły jest wspieranie tych najsłabszych, zagrożonych wykluczeniem.

Irena Zielińska, Jadwiga Sadowska

Trzeci dzień 02.10.2013 r. – Walia, Neah Port Talbot, Ośrodek Kształcenia Ustawicznego, Rozrywki i Informacji

1.  W biurze lokalnego samorządu wysłuchaliśmy dwóch prezentacji Pana Chrisa Llewellyna (przedstawiciel stowarzyszenia samorządów lokalnych Walii) oraz Pana Karla Napieralli (przedstawiciel rządu walijskiego, były dyrektor szkoły, inspektor oraz dyrektor samorządu lokalnego)

Podczas pierwszej prezentacji dowiedzieliśmy się o:

•   zasadach organizacji i finasowania na terenie Walii, np. finansowanie szkół w 81% jest realizowane przez rząd Walii, dodatkowo przyznawane są granty dla szkół, ich wysokość zależy, m.in.  od liczebności kadry pedagogicznej , bazy szkoły, liczby uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi oraz dowozu uczniów do szkół;
   
•  zasadach oceny jakości szkolnictwa w poszczególnych szkołach i oceny jakości działań 22 samorządów lokalnych, np. w zakresie efektywności edukacji prowadzonej przez ESTYN (inspekcji rządowej)
•  statusie Stowarzyszenia Samorządów Lokalnych, który pośredniczy pomiędzy samorządem, a inspekcją rządową i jest organem o charakterze doradczym;
   
•  zasadach działania Stowarzyszenia w kontekście organizacji współpracy, które wyznaczają strategiczne cele edukacyjne oraz ustalają zasady ich finasowania;
   
•  zasadach powoływania tzw. grup  roboczych „Rady”, złożonej z urzędników, polityków i specjalistów, aby wypracowywać wspólną strategię działania;
   
•  priorytetach rządowych, którymi w Walii są: edukacja, pomoc socjalna i opieka zdrowotna

W drugiej prezentacji podkreślono trzy aspekty współpracy Stowarzyszenia i samorządów na obecnym etapie:

•  interwencji i  wsparcia dla samorządów; 
   
•  organizacji nowego sposobu podziału administracyjnego na  4 konsorcja, do których przydzielono poszczególne samorządy (22) oraz zasady ich finansowania; 
   
•  nowy program/model podnoszenia jakości pracy szkół, który zakłada wyznaczenie jednakowych obszarów tematycznych, które będą stanowiły podstawę ocenę pracy szkół;

Uznano, że poprzednie formy działań były nieefektywne i szkoły uzyskiwały dość niskie oceny swojej pracy. Wyniki uczniów w szkołach w Walii są podstawą oceną samorządów, stąd WLGA zajmuje się interwencją dla szkół i samorządów, które uzyskały dostateczną i niedostateczną oceną ich pracy oraz tych szkół/samorządów, które chcą podwyższyć swoje wyniki. 

W drugiej części spotkania dyrektorzy szkół: podstawowej (4-11 lat) i ponadpodstawowej (11-16) przedstawili sposoby analizowania danych, które otrzymuje szkoła (z różnych źródeł).
1.  W szkole podstawowej dane z ewaluacji mają spełniać trzy zadania:

• mieć wpływ na poszczególnych uczniów; 
   
• sprzyjać doskonaleniu szkół;
   
•  podnosić poziom zarządzania i jakości uczenia
•  

Uzyskane dane wykorzystywane są do:

• monitorowania postępów uczniów poprzez ocenianie bieżące/kształtujące i podsumowujące;
   
• monitorowania frekwencji uczniów;
   
• określania poziomu ubóstwa uczniów danej szkoły.

Służą natomiast:
ocenie zgodności pomiędzy ocenianiem nauczycielskim oraz ocenianiem zewnętrznym poprzez stosowanie programu INCRETS, w którym zapisuje się bieżące  osiągniecia uczniów, podsumowuje się wyniki testów oraz prognozuje przyszłe wyniki- poziom, który powinien osiągnąć uczeń; prognozowaniu postępów uczniów służy również program Fischer Family, w którym uwzględnia się dane kontekstowe np. region, płeć, sytuację społeczną;

• szkole by rozliczać nauczycieli z tego jak uczą;
   
•  rodzicom by mogli ocenić osiągnięcia szkoły;
   
• organom zarządzającym, aby ocenić jak szkoła doskonali swoje działania;
   
•  planowaniu pracy nauczycieli i wypracowywaniu standardów ich pracy;
   

 ustalaniu grup uczniów o określonych potrzebach edukacyjnych, doborze programów i sposobów pracy indywidualnej oraz określaniu ich postępów.
2.  W szkole ponadpodstawowej dane z ewaluacji wewnętrznej wykorzystuje się, aby podejmować decyzje dotyczące poszczególnych uczniów w zakresie:

•  motywowania i rozbudzania aspiracji uczniów;
   
•  przygotowania do egzaminów zewnętrznych;
•  określania i doboru sposobów uczenia  w zależności od prognozy osiągnięcia określonego  poziomu;
•  ustalenia wsparcia dla każdego ucznia ( godz. dodatkowych,  sesji powtórkowych, pracy w wolne dni;
   
•  monitorowania bieżących postępów uczniów;
•  priorytetów wynikających z autoewaluacji szkoły.

Autoewaluacja szkoły odbywa się w cyklu 3-letnim, natomiast ewaluacja zewnętrzna co 6 lat.

Elżbieta Wysocka i Adela Łabuzińska

Czwarty dzień 03.10.2013 r. – Walia, Cardiff

W ramach wizyty w dniu 03.210.2013 r. odbyły się dwa spotkania:

1.       Wizyta w szkole St Mary’s School w Cardiff. Jest to katolicka szkoła podstawowa, w której uczą się dzieci od 3 do 11 lat z różnych krajów (22 grupy językowe). Wśród 217 uczniów największą grupą obcojęzyczną są dzieci polskie – 60. W szkole powitał nas nauczyciel zastępujący nieobecnych dyrektorów i dwie polskojęzyczne asystentki nauczania, wraz z nimi naszymi przewodnikami po szkole byli polscy uczniowie: Dawid, Olga i Sandra.

Szkoła realizuje program wsparcia mniejszości etnicznych. Pomocy uczniom udzielają także wolontariusze, wśród nich rodzice. Każda klasa ma oprócz nauczyciela od jednego do dwóch asystentów nauczania.  Polskie dzieci otrzymują wsparcie ze strony dwóch asystentów polskojęzycznych, społeczności szkolnej i parafialnej, korzystają także z zajęć prowadzonych w ramach Klubu Polskiego, np. uczą się polskich tańców ludowych. Z dużym zainteresowaniem przyglądaliśmy się zajęciom realizowanym w poszczególnych salach. Młodsze dzieci miały do dyspozycji różnorodne kąciki zabaw, dużo pomocy dydaktycznych i zabawek. Praktycznym rozwiązaniem jest też możliwość bezpośredniego wyjścia z każdej sali na plac zabaw. W wielu miejscach w salach i na korytarzach wyeksponowane są liczne prace uczniowskie. W tej szkole duży naciski kładzie się na spędzanie przez uczniów przerw na świeżym powietrzu. Szkoła z uwagi na swoje dobre efekty ma wielu chętnych, przy czym w pierwszej kolejności przyjmowane są dzieci z rodzin katolickich.

2.       Wizyta w Estyn w Cardiff. Informacje o funkcjonowaniu Estyn przestawił Simon Brown Strategic Director oraz Tassa Scott asystent dyrektora.

Estyn jest instytucją niezależną od władz rządowych. Zatrudnia 104 pracowników. Inspektorat Estyn sprawuje nadzór na szkołami publicznymi, instytucjami edukacji

ustawicznej oraz na samorządem lokalnym w zakresie realizacji zadań oświatowych
Inspektorat stawia sobie trzy cele:

• inspekcja – zapewnienie wysokiej jakości edukacji;
   
• doradztwo, informowanie rządu, aby mógł na tej podstawie realizować politykę oświatową,
   
• wspieranie nauczycieli w ich codziennej pracy, szkolenia, dzielenie się dobrymi praktykami.

Dyrektor Brown przedstawił to żartobliwie, że nie można tylko przeprowadzać inspekcji, nie zapewniając wsparcia, bo jak głosi walijskie przysłowie „nie poprawisz niczego ciągle ważąc świnię, trzeba ją także karmić”.

Estyn bada jak wdrażana jest polityka edukacyjna rządu. Przedstawia opinie w sprawie

planowanych nowych założeń polityki edukacyjnej. Przekazuje rządowi informacje o

aktualnych potrzebach w zakresie oświaty. Ponadto podejmuje działania związane z

promowaniem dobrych praktyk. Inspekcja przeprowadzana jest w szkołach, placówkach kształcenia dorosłych, kształcenia nauczycieli i w samorządach lokalnych. Dla wszystkich tych sektorów ustalone są wspólne ramy inspekcji:

•  dwie oceny ogólne,
   
•  trzy kluczowe pytania,
   
•  10 wskaźników jakości.

Pytania dotyczą: wyników uczniów i postępów w nauce, jakości procesu nauczania-uczenia się, koncepcji pracy szkoły i skuteczności zarządzania (kadrą i finansami). Dla każdego wskaźnika jakości przyznawane są oceny:

wspaniale - wiele mocnych stron i przykłady dobrych praktyk i coś co jest robione lepiej niż w innych szkołach,

dobrze – dużo mocnych stron, brak ważnych obszarów do naprawy,

wystarczająco – więcej mocnych niż słabych stron; więc wciąż są tu pozytywy,

niezadawalająco – więcej obszarów do poprawy niż mocnych stron.

Poznaliśmy etapy przygotowania i przeprowadzania inspekcji w różnych typach szkół przez zespoły złożone z inspektorów Estyn, szkolnego inspektora (osoba z innej szkoły) oraz przedstawiciela placówki podlegającej inspekcji. Zespoły w zależności od wielkości szkoły mogą liczyć od 3 do 10 osób.

Osoba ze szkoły jest członkiem zespołu, przysłuchuje się dyskusjom, może się wypowiadać, wskazywać na inne dowody potwierdzające spełnianie wymagań.

Inspekcja w danej szkole przeprowadzana jest co 6 lat. O terminie jej przeprowadzania szkoła jest powiadamiana z 4 tygodniowym wyprzedzeniem. Bardzo szczegółowa instrukcja badania i narzędzia są dostępne na stronie internetowej. Inspekcja w szkole trwa od 4 do 5 dni. Odbywają się spotkanie z osobami zarządzającymi, rodzicami, uczniami, omówienie wyników ewaluacji szkoły, przyglądanie się pracy uczniów, analiza dokumentacji, obserwacje zajęć. Z inspekcji sporządzany jest raport, w którym oprócz wyników znajdują się także rekomendacje dla szkoły. W nowej ramie inspekcji, format raportu jest mały, to ok. 10 stron.

Anna Cieśluk, Iwona Polewska

Piąty dzień 04.10.2013 r. – Walia, Newport

W piątym dniu wizyty studyjnej odwiedziliśmy szkołę ponadpodstawową Newport High School. Jej dyrektorem od trzech lat jest Karyn Keane. W swojej prezentacji zwróciła ona szczególną uwagę na to, jakie przeobrażenia dokonały się w szkole od 2007 roku po inspekcji Estyn.

Szkoła plasuje się w czołówce szkól walijskich, ostatnio podniosła swoją pozycję z IV na II miejsce. Słynie z tego, że nie obawia się podejmować nowych wyzwań. Uważają, że jeżeli jest jakieś prawdopodobieństwo, że coś może pomóc uczniom, to warto tego spróbować. Swoje działania skupiają głównie na nauce czytania, pisania i liczenia.

Szkoła w 2007 roku znajdowała się w innym (w nieporównywalnie gorszym stanie) budynku. Inspektorzy Estyn nie byli zachwyceni osiągnięciami uczniów. Tylko 48% uczniów z 9 klasy uzyskało poziom 5  z matematyki, angielskiego i przedmiotów ścisłych. 69% absolwentów opuściło szkołę na poziomie 1. Inspektorzy uznali, że bieżąca praca kadry nie przekłada się na wyniki uczniów, których podnoszeniu nie sprzyjało złe zachowanie uczniów i niska frekwencja.

Szkoła ustaliła priorytety, które miały pomóc w poprawie sytuacji i wyników uczniów. Opracowano standardy pracy z uczniami i ustalono priorytety: kształcenie umiejętności czytania, pisania i liczenia, pomoc chłopcom w uczeniu się. Zmniejszono też liczbę nauczycieli uczących w danej klasie, żeby ujednolicić przekaz wiedzy i postaw. Uczniów podzielono na „Domy” poprzez proporcjonalne podzielenie klas: 8, 9 i 10. Powstały w ten sposób maksymalnie 18 osobowe grupy w których uczniowie starsi mogą wspierać młodszych i kształtuje się odpowiedzialność w grupie. Z grupą może pracować jednocześnie trzech nauczycieli (tutorów)  wspieranych przez mentora. W każdym planie zajęć jest jedna lekcja „kontaktu domowego”. Jest to czas na kontakt z rodzicami, nie tylko w sytuacjach problemowych. Nauczyciele szkoły widzą dużą wartość w przekazywaniu pozytywnych informacji o uczniach.
Szkoła w planowaniu swojej pracy uwzględnia opinie uczniów. Swoistym problemem było zdawanie czterech egzaminów w ostatniej klasie. Uczniowie niechętnie do nich przystępowali, nie wierzyli w swoje możliwości przy takim ich nagromadzeniu. Dzięki zmodyfikowanej siatce godzin  połowę egzaminów uczniowie mogli zdawać już w przedostatniej klasie.
Szkoła miała też problemy wychowawcze. Ustawodawstwo walijskie daje możliwość zawieszenia ucznia. Takich przypadków w 2007 roku było 280. Dotyczyły poważnych wykroczeń, jak: rasizm, rękoczyny (bójki) oraz agresja (również fizyczna) wobec nauczycieli. Dodatkowym problemem było też to, że uczniowie zawieszani, niejednokrotnie nie posiadając właściwego wsparcia wychowawczego ze strony rodziców, możliwość „niechodzenia do szkoły” traktowali jako swoistą nagrodę.Szkoła również w tym obszarze odniosła spektakularny sukces. W ciągu 5 lat liczba zawieszeń spadła do 135 dni, przy jednoczesnym obniżeniu stopnia przewinień. Teraz są to np. palenie papierosów lub trzy spóźnienia na lekcje.
Po prezentacji p. dyrektor wizytatorzy, jak zwykle dopytywali o ewaluację wewnętrzną, współpracę z Estyn, pracę z uczniem na zajęciach obowiązkowych i pozalekcyjnych oraz o wymianę doświadczeń między dyrektorami.

Janina Świerczewska i Andrzej Raczyło