Sprawozdanie z wizyty studyjnej

Nazwa wizyty: Wizyta studyjna Zespołu Projektu w Nowym Jorku

Data i miejsce wizyty: Nowy Jork, 28.02-03.03.2012

Organizator w Polsce: Program wzmocnienia efektywności systemu nadzoru pedagogicznego i oceny jakości pracy szkoły etap III

Organizator  za granicą: Teachers College, Columbia University, prof. John M. Fischer (załącznik 1)

 

Uczestnicy wizyty:

LP	Imię i nazwisko	Funkcja
1	Grzegorz Mazurkiewicz	Koordynator Projektu, Uniwersytet Jagielloński
2	Ewa Dudek	Koordynator Projektu, Ośrodek Rozwoju Edukacji
3	Maria Branecka	Pełnomocnik ds. projektów systemowych, Ośrodek Rozwoju Edukacji
4	Anna Kostrubała-Brak	Koordynatorka Projektu ds. administracyjnych, Uniwersytet Jagielloński, odpowiada za organizacje procesu szkoleniowego dla wizytatorów ds. ewaluacji oraz dyrektorów szkół lub placówek z zakresu stosowania zmodernizowanego nadzoru pedagogicznego
5	Magdalena Swat-Pawlicka	Specjalista ds. szkoleń, Uniwersytet Jagielloński, trener zespołu projektu szkolący wizytatorów ds. ewaluacji, nauczycieli i dyrektorów
6	Laura Piotrowska	Specjalista ds. szkoleń, Uniwersytet Jagielloński, trener zespołu projektu szkolący wizytatorów ds. ewaluacji, nauczycieli i dyrektorów
7	Indira Lachowicz	Specjalista ds. szkoleń, Uniwersytet Jagielloński, trener zespołu projektu szkolący wizytatorów ds. ewaluacji, nauczycieli i dyrektorów
8	Jarosław Pietrzak	Specjalista ds. szkoleń, Uniwersytet Jagielloński, trener zespołu projektu szkolący wizytatorów ds. ewaluacji, nauczycieli i dyrektorów
9	Agnieszka Arkusińska	Specjalista ds. szkoleń, Uniwersytet Jagielloński, trener zespołu projektu szkolący wizytatorów ds. ewaluacji, nauczycieli i dyrektorów
10	Bogusława Bębnik	Specjalista ds. szkoleń, Uniwersytet Jagielloński, trener zespołu projektu szkolący wizytatorów ds. ewaluacji, nauczycieli i dyrektorów
11	Janina Stojak	Specjalista ds. szkoleń, Uniwersytet Jagielloński, trener zespołu projektu szkolący wizytatorów ds. ewaluacji, nauczycieli i dyrektorów
12	Małgorzata Osińska	Specjalista ds. szkoleń, Uniwersytet Jagielloński, trener zespołu projektu szkolący wizytatorów ds. ewaluacji, nauczycieli i dyrektorów
13	Ewa Stoecker	Specjalista ds. szkoleń, Uniwersytet Jagielloński, trener zespołu projektu szkolący wizytatorów ds. ewaluacji, nauczycieli i dyrektorów
14	Beata Ciężka	Specjalista ds. analiz, Uniwersytet Jagielloński, ekspert zespołu projektu szkolący wizytatorów ds. ewaluacji, nauczycieli i dyrektorów
15	Stefan Wlazło	Specjalista ds. analiz, Uniwersytet Jagielloński, ekspert zespołu projektu szkolący wizytatorów ds. ewaluacji, nauczycieli i dyrektorów
16	Henryk Mizerek	Członek Zespołu Rady Mędrców Projektu, Uniwersytet Jagielloński, ekspert zespołu projektu szkolący wizytatorów ds. ewaluacji, nauczycieli i dyrektorów

 

Cele wizyty:

 

Ogólne:

·        zapoznanie uczestników z zasadami funkcjonowania systemu edukacji i ewaluacji w Nowym Jorku,

·        poznanie rozwiązań związanych z systemem ewaluacji  zastosowanych w Nowym Jorku.

Szczegółowe cele uczestników i organizatorów:

·        poznanie, w jaki sposób przebiega proces ewaluacji,

·        pogłębianie wiedzy na temat nadzoru pedagogicznego,

·        poszukiwanie dobrych i skutecznych rozwiązań na poprawę pracy wizytatorów ds. ewaluacji,

·        skorzystanie z  przykładów „dobrych praktyk”  i przeniesienie ich na grunt polskiego nadzoru pedagogicznego,

·        zapoznanie z organizacja pracy w kuratoriach/inspektoratach,

·        zapoznanie z organizacją pracy szkół,

·        poznanie procedur prowadzenia badań jakości pracy szkół i innych placówek oświatowych,

·        poznanie sposobów  wspomagania  szkół w procesie edukacji,

·        poznanie, w jaki sposób szkoły współpracują z rodzicami.

Cele Projektu:

·        poznanie przez uczestników procedur ewaluacji zewnętrznej,

·        zapoznanie z narzędziami stosowanymi podczas ewaluacji zewnętrznej,

• współpraca z zagranicznymi ekspertami, korzystanie z ich wiedzy i doświadczenia w długoletnim procesie prowadzenia ewaluacji zarówno na wizycie jak i podtrzymywanie kontaktów w celu wykorzystanie ich wiedzy i doświadczenia podczas międzynarodowej konferencji organizowanej rokrocznie w Polsce, gdzie spotyka się ponad 300 uczestników i wymienia doświadczeniami w zakresie podnoszenia jakości polskiej oświaty

 

 

 

 

Program wizyty:

Teachers College, Columbia University

Delegation from Poland

NYC Site Visit

Conference Agenda

 

Tuesday, February 28, 2012
7:00 pm to 9:00 pm	Delegation Arrives from Poland Overnight at Lucerne Hotel, 201 W. 79th Street
Wednesday, February 29, 2012 Teachers College, Private Dining Room
8:00 am to 9:30 am	Breakfast at Lucerne Hotel, Travel to Teachers College, Columbia University
9:30 am to 10:30 am	Welcome and Introduction to the College President Susan Fuhrman, Teachers College, Columbia University Portia Williams, Teachers College, Columbia University
10:30 am to 12:30 am	Gregg Betheil NYC-Department of Education New York City Public Schools: Raising the Bar for Students and Schools
12:30 pm to 1:30 pm	Lunch
1:30 pm to 2:30 pm	Lesley Bartlett AssociateProfessor, Teachers College, Columbia University Literacy in Subtractive Times
2:45 pm to 3:45 pm	Bill Gaudelli Associate Professor, Teachers College, Columbia University Pedagogical Theorizing and Critical, Social Reflection
3:45 pm to 4:45 pm	Janet Miller, Professor, Teachers College, Columbia University Professor, Teachers College, Columbia University Narrative and Curriculum
4:45 pm to 5:15 pm	Review of logistics for school visits
Thursday, March 1, 2012
7:30 am to 9:30 am	Breakfast at Lucerne Hotel, Travel to Teachers College, Columbia University
9:30 am to 1:00 pm	School Visits School 1-TBA (elementary, PS 75) School 2-TBA (middle, MS 322) School 3-TBA (secondary, East Side Community HS)
1:00 pm to 2:30 pm	Lunch (on your own) and return to Teachers College
2:30 pm to 4:00 pm	Debriefing Discussion Teachers College Private Dining Room Reflections on School Visits Bill Gaudelli, facilitator
Friday, March 2, 2012
7:30 am to 9:00 am	Breakfast at Lucerne Hotel, Travel to Teachers College, Columbia University
9:00 am to 10:00 am	Santiago Tavares Cambridge Evaluation Group School Evaluation
10:30 am to 11:30 am	Brad Siegel Director of Curriculum Northern Highlands District, NJ Curriculum Development in a Global Age
11:30 am to 12:30 pm	Lunch
12:30 pm to 1:30 pm	Bill Stroud Former Principal, NYC International Baccalaureate HS for Global Education IB Education and Assessment
1:30 pm to 2:30pm	Sandra Schmidt Assistant Professor, Teachers College, Columbia University Pedagogical Dimensions of Space in Schools
2:30 pm to 3:00 pm   3:00 pm to 6:00 pm	Concluding Remarks and Reflections   Working group meeting for Polish Delegation

 

Saturday, March 3, 2012
8:00 am to 9:00 am	Breakfast at Lucerne Hotel
9:00 am to 1:00 pm	Working group meeting for Polish Delegation
1:00 pm to 2:30	Lunch
2:30 pm to 4:00 pm	Working group meeting for Polish Delegation

 

Sprawozdanie z wizyty studyjnej

W dniach 28 lutego - 3 marca 2012 r grupa ekspertów i trenerów współpracujących w ramach projektu Systemu Ewaluacji Oświaty odbyła wizytę studyjną w Nowym Jorku. W skład grupy wchodzili: Grzegorz Mazurkiewicz,  Beata Ciężka,  Stefan Wlazło, Laura Piotrowska, Bogusława Bebnik, Indira Lachowicz, Ewa Stoecker, Anna Kostrubala-Brak, Magda Swat-Pawlicka, Agnieszka Arkusińska, Janina Stojak, Jarosław Pietrzak, Henryk Mizerek, Ewa Dudek, Małgorzata Osińska, Maria Branecka.

Celem wizyty studyjnej w Nowym Jorku było poznanie sposobów i metod kształcenia nauczycieli w USA oraz poznanie systemu oświatowego, systemu ewaluacji. Pobyt na University Columbia był okazją do porównania tego, co dzieje się w systemie oświaty w Nowym Jorku, do zmian, jakie zachodzą w oświacie polskiej, szczególnie w systemie nadzoru pedagogicznego (ewaluacja zewnętrzna).

Pierwszy dzień wizyty upłynął na wykładach i dyskusjach w Teacher College na Uniwersytecie Columbia. Wizyta rozpoczęła się od powitania przybyłych przez przedstawicielki władz uczelni - Susan Fuhrman oraz Portię Williams. Przedstawiono po krótce historię i współczesne cele tej najstarszej w Stanach Zjednoczonych uczelni wyższej, kształcącej nauczycieli oraz prowadzącej badania nad edukacją. Istotną kwestią jest połączenie w Teacher College wiedzy praktyków i badaczy w procesie nauczania przyszłych nauczycieli.

Druga sesja zatytułowana „Podnoszenie poprzeczki dla uczniów i szkół”, którą prowadził Gregg Betheil, dotyczyła wdrażania systemowej zmiany w szkołach okręgu Nowy Jork. Przedstawiono zaplanowane działania, w których istotnym elementem jest projektowanie w oparciu o nowo wypracowany system egzaminów zewnętrznych. To z nich płynące wyniki poddawane analizie prowadzą do konkretnych działań, z których najbardziej istotne dotyczą metod i zakresu nauczania.

Krótka wycieczka po uczelni wprowadziła uczestników w kolejne seminarium /prowadzone przez Lesley’a Bartletta/, poświęcone zagadnieniom związanym z systemowym wprowadzeniem zmiany w jednym obszarze, dotyczącym akurat umiejętności czytania i pisania.  Zastosowane w zmianie środki pozwoliły na osiągnięcie wysokiej skuteczności prowadzonych działań.  Możliwe to było zarówno dzięki jasnemu określeniu priorytetów pracy dla wszystkich szkół, jak i monitorowaniu i zmianie prowadzonych działań. Efekty wdrożenia programu zespół mógł obejrzeć następnego dnia, w czwartek, podczas wizyt w nowojorskich szkołach.

Ostatnie seminaria tego dnia dotyczyły istotnym z perspektywy zmian, wdrażanych w naszym systemie edukacji. William Stroudprzedstawił, w jaki sposób system oceniania I nauczania w programie międzynarodowej matury może być istotnym wzorcem zmiany w nauczaniu. Wzorce edukacyjne, wypracowane w tym systemie, bazują na wiedzy wynikającej z badań, dotyczących efektywnego uczenia się i nauczania i nastawione jest na przejęcie odpowiedzialności za proces uczenia się przez uczniów. W tym kontekście odbyła się także rozmowa na temat doskonalenia nauczycieli w oparciu o model autoanalizy warsztatu pracy.

Seminarium prowadzone przez Janet Miller, prezentowało amerykańskie rozumienie pojęcia „curriculum”, co w naszej rzeczywistości edukacyjnej przełożyć można jako rodzaj podstawy programowej, rozumiany także jako założenia programu nauczania. Prelegentka wskazywała na filozoficzny paradygmat pracy z curriculum, nazywając różnego rodzaju założenia, jakie nauczyciel przyjmuje przy planowaniu swojego warsztatu pracy. Wielość aspektów rzeczywistości szkolnej, rozpięcie pomiędzy ciągłą zmianą na wielu poziomach /sytuacja szkolna, klasowa, indywidualna uczniów, moment w ciągu roku, incydenty itp./  powoduje, że praca z curriculum staje się continuum, bez początku i końca. Wzorce myślenia, przedstawione na seminarium, ukazały całkowicie różne podejście do filozofii pracy z podstawą programową i programami nauczania w naszym systemie edukacyjnym.

Dzień zakończył się seminarium podsumowującym, na którym uczestnicy wskazywali na wątki istotne z punktu widzenia polskiego systemu edukacji.

W czwartek /1.03. 2012/ grupa odbywająca wizytę studyjną uczestniczyła w lekcjach i prezentacjach dotyczących funkcjonowania trzech szkół nowojorskich. Zespół podzielił się na trzy części – każda z grup odwiedzała inny typ szkoły – podstawową, średnią /nasz odpowiednik gimnazjum/ oraz ponadgimnazjalną.

Po wizytach w szkołach odbyło się tradycyjnie seminarium podsumowujące dzień /facylitatorem spotkania był nasz gospodarz – Wiliam Gaudelli/ . Uczestnicy zwrócili uwagę na istotny we wszystkich typach szkół aspekt pracy ze standardami, konkretnymi i znanymi zarówno nauczycielom, jak i uczniom i ich rodzicom. Odwoływanie się do celów i standardów osiągnięć pozwalało na lepsze planowanie przebiegu lekcji oraz podsumowaniu rezultatów uczenia się uczniów. To, co zwróciło uwagę, to niezwykła samodzielność uczących się – nacisk na oglądanych zajęciach kładziony był na oddawanie przestrzeni uczniom, co pozwalało im brać odpowiedzialność za ich proces uczenia się. Innym aspektem omawianym na seminarium, był system doskonalenia i współpracy nauczycieli, modelowany wokół tego samego schematu, ale zarazem inny dla każdej z wizytowanych placówek. Pojawiały się w nim zarówno elementy cocachingu jak i  action research, a działania budowano na wnioskach wyciąganych z monitorowania pracy. W tym aspekcie istotna także była widoczna praca zespołów nauczycielskich nad planowaniem przebiegu pracy w module tematycznym. Silnie wiąże się ona z innym podejściem do obowiązującego w szkole curriculum.

               W piątek /2.03.2012/ uczestnicy spotkali się ponownie w Teacher College na sesjach poświęconych ewaluacji systemu edukacji oraz badaniom nad edukacją, prowadzonym w TC. 

Seminarium prowadzone przez  Santiago Tavaresa dotyczyło systemu ewaluacji w stanie Nowy Jork. Uczestnicy zostali zapoznani z procedurami ewaluacji, jej przebiegiem oraz kształtem raportu. Interesującym aspektem spotkania była także prezentacja platformy internetowej, na której znaleźć można informacje o szkołach i która jest narzędziem pracy wizytatorów. Istotnym uzupełnieniem spotkania był kolejny wykład /prowadzący - Brad Siegel/, dotyczący prac nad curriculum dla stanu Nowy Jork – ujednolicenie  zapisów w nim zawartych i wprowadzenie go jako podstawy systemu egzaminów zewnętrznych było istotną zmianą w filozofii ewaluacji zewnętrznej.

Wykład Sandry Schmidtpoświęcony był analizie przestrzeni szkolnej w kontekście oddziaływań pedagogicznych na uczących się. Prelegentka przedstawiła wyniki badań, które ukazywały , w jaki sposób uczniowie poruszają się w przestrzeni szkolnej, nadając jej różnorodne znaczenia, wartościując i kreując ją zgodnie z potrzebami. Obserwacja tego rodzaju prowadzić może nie tylko do wartościowego wykorzystania miejsca w procesie edukacji, ale także wprowadzania świadomych zmian w przestrzeni szkolnej, aby zmienić jej negatywny wpływ na uczących się.

Spotkanie zamknęło seminarium, prowadzone przez Williama Gaudellego, na temat  powiązania teorii pedagogicznych z krytyczną myślą socjologiczną. Było to wprowadzenie to seminarium podsumowującego, na którym uczestnicy dyskutowali o możliwościach implementacji zaobserwowanych podczas wizyty rozwiązań i ich przydatności w polskim systemie edukacji.

W sobotę /3.03.2012/ uczestnicy spotkali się podczas dwóch seminariów podsumowujących wizytę studyjną. W trakcie spotkania analizowano zebrane informacje pod kątem polskiego systemu nadzoru pedagogicznego i dobrych praktyk, które można przełożyć z systemu oświaty i nadzoru w Nowym Jorku do systemu polskiego. Przede wszystkim dyskusje i wnioski dotyczyły:

·        roli wicedyrektora szkoły w ewaluacji zewnętrznej,

·        prowadzenia ewaluacji zewnętrznej,

·        dyspozycji do arkusza obserwacji szkoły/ placówki oświatowej,

·        podstawy programowej,

·        analizy, sposobu zbierania oraz gromadzenia danych ewaluacyjnych.

 

Warsztat w ostatnim dniu wizyty studyjnej pozwolił na przemyślenie i przedyskutowanie tego, co mieliśmy okazję usłyszeć i obserwować oraz wyciągnięcie wniosków i zaplanowanie praktycznego wykorzystania nauki płynącej z wizyty.

Wnioski / refleksje uczestników z wizyty studyjnej

• Spotkanie z Santiago Tavaresem z Cambridge Evaluation Group pozwoliło zobaczyć system wprowadzany w Polsce na tle wielokrotnie doskonalonego systemy nowojorskiego. Zdecydowanie bardziej wystandaryzowany sposób prowadzenia badania, większy nacisk na powiązanie wyników badania z oceną pracy dyrektora szkoły oraz wcześniejsze przygotowanie części wyników. Dla naszego systemu ważna podpowiedź dotycząca sposobu prowadzenia ankietowania wśród rodziców i uczniowi nauczycieli. Respondenci wypełniają przygotowane przez niezależną pracownię badawczą ankiety  i ewaluatorzy dostają gotowe opracowania. Stają się one podstawą do planowania projektu ewaluacji dla konkretnej szkoły, w której ma odbyć się ewaluacja. Dla zapewnienia rzetelności badań realizowanych przez szkołę czuwa „wewnętrzna policja” – specjalny wydział w inspektoracie nowojorskim. Każdy najmniejszy sygnał nieprawidłowości jest sprawdzany i w razie jakichkolwiek nadużyć dyrektor odpowiada swoim stanowiskiem, a zdarza się, że i cała społeczność szkolna /możliwe jest nawet zamknięcie szkoły/.
• Wiele aspektów pracy w wielokulturowej, dwujęzycznej szkole było interesujące. Zwrócono uwagę jak w takich szkołach budowany jest klimat współpracy i zapewnianie poczucia współuczestniczenia w ważnych sprawach dotyczących szkoły rodzicom, uczniom i nauczycielom. Największy baner witający w szkole miał napis podkreślający role rodziców w tej szkole. Asystenci nauczycieli prowadzących lekcje reagowali na każda trudność czy problem wychowawczy, a nauczyciele w rozmowie po lekcjach podkreślali autonomie w sposobie realizacji podstaw programowych.
• Aranżacja przestrzeni i ekspozycja prac uczniów jest inspiracją do zwrócenia uwagi na doskonalenie arkusza obserwacji szkoły oraz zwiększenia liczby obserwacji lekcji podczas prowadzonego badania z ewaluacji zewnętrznej.
• Spotkania z wykładowcami wydziału pedagogicznego, Columbia University pokazało możliwą perspektywę kształcenia nauczycieli. Oprócz tradycyjnego modelu proponowanego na Uniwersytecie funkcjonuje system, który zakłada 16 tygodniowe zajęcia teoretyczne a pozostałe studiowanie odbywa się w szkołach i w osobistym kontakcie z tutorem. Dla wymiany doświadczeń studentów funkcjonuje platforma i moderowane forum. Z perspektywy zmian, jakie są konieczne w szkołach w Polsce i na świecie taki sposób kształcenia wydaje się modelowy.
• Spotkanie z Santiago Tavaresem z Cambridge Evaluation Group, miało na celu pokazanie nowojorskiego systemu nadzoru i zobaczenie na tym tle tego, co dzieje się w polskim nadzorze. Sposób badania ewaluacyjnego jest dużo bardziej zestandaryzowany, niż w Polsce. Dużo większy nacisk kładzie się tam na powiązanie wyników badania ewaluacyjnego z oceną pracy dyrektora szkoły. To co jeszcze zdecydowanie różni oba systemy, to ankietowanie nauczycieli, rodziców i uczniów przez firmy zewnętrzne (w Polsce – specjalnie przeszkoleni wizytatorzy ds. ewaluacji zewnętrznej). Ewaluatorzy otrzymują opracowane wyniki, które stają się podstawą do planowania projektu ewaluacji dla konkretnej szkoły. Specjalny wydział w inspektoracie nowojorskim pilnuje, aby badanie odbywało się z należytą rzetelnością. Nieprawidłowości skutkują odwołaniem dyrektora, a nawet zamknięciem szkoły.
• Podczas obserwacji lekcji zwrócono  uwagę na wiele istotnych informacji, które dotyczą zasad tworzenia programów nauczania. Zaobserwowane istotne elementy dotyczą: współpracy nauczycieli, współprowadzenie lekcji przez nauczyciela i praktykanta (oraz innych nauczycieli), sposoby przygotowania się do lekcji, ciekawe metody zajęć z uczniami, eksponowanie prac uczniów, aranżacja przestrzeni klasowej oraz korytarzy szkolnych, autonomia nauczycieli w sposobie realizacji podstaw programowych; arkusze obserwacji lekcji (z kryteriami oceny) także wywieszone w salach, duża liczba obserwacji lekcji w trakcie badania ewaluacyjnego. Zaobserwowane elementy pracy nowojorskich szkół są inspiracją do wprowadzania zmian w obecnej procedurze prowadzenia ewaluacji (np.: udoskonalania procesu zbierania danych z obserwacji).
• Wykład Sandry Schmidt poświęcony  analizie przestrzeni szkolnej, który w połączeniu z wizytą w szkołach i obserwacją tej przestrzeni otworzył dyskusję na temat wpływu organizowania przestrzeni na proces uczenia się i możliwości obserwowania tego aspektu na lekcjach w polskich szkołach.
• Bardzo ważne było seminarium, które prowadził Wiliam Gaudelli oraz seminarium Williama Strouda, który  przedstawił wzorce edukacyjne, wypracowane w tym systemie, bazujące na wiedzy wynikającej z badań, dotyczących efektywnego uczenia się i nauczania i nastawione  na przejęcie odpowiedzialności za proces uczenia się przez uczniów. Dyskusja na obu seminariach dotyczyła planowania przebiegu lekcji oraz podsumowaniu rezultatów uczenia się uczniów z  jednoczesnym stawianiem na  samodzielność uczących się,  oddawaniem przestrzeni uczniom, co pozwala im brać odpowiedzialność za ich proces uczenia się.  Szczególnie cenne było szukanie odpowiedzi na pytanie jak można zaobserwować budowanie odpowiedzialności ucznia za proces uczenia się na lekcji i jakie dyspozycje w tym obszarze obserwacji można zawrzeć w arkuszu obserwacji.
• Wykłady i spotkania w Teacher College na Columbia Uniwersity, umożliwiły poznanie amerykańskich a właściwie nowojorskich pomysłów i systemowych rozwiązań w zakresie kształcenia nauczycieli, egzaminów zewnętrznych a także organizacji procesów wspierających uczenia się uczniów.
• Niezwykle interesujące było seminarium Lesley’a Bartletta, poświęcone zagadnieniom związanym z systemowym wprowadzeniem zmiany. Omawiany obszar zmiany dotyczył  umiejętności czytania i pisania.  Działania wprowadzone w tym obszarze przyniosły pożądane skutki. Wśród źródeł powodzenia, zostały wymienione: jasne określenie priorytetów, systematyczny monitoring prowadzonych działań.
• Ciekawy sposób odwoływania się nauczycieli do celów lekcji. Uwagę zwróciła samodzielność uczniów i umiejętność budowania przez nauczycieli atmosfery sprzyjającej tej aktywności. Ciekawa, była również rozmowa z nauczycielami, która przybliżyła zasady i sposoby współpracy nauczycieli. Równie interesującym wątkiem jest wykorzystanie w systemie nowojorskim coachingu dla nauczycieli oraz action research we wspieraniu współpracy zespołów nauczycielskich.
• System ewaluacji edukacji w NY jest odmienny niż nasz, bardziej bezkompromisowy, może nawet w pewnym stopniu bezwzględny w stosunku  do nauczycieli, ale też bardziej obiektywny, gdyż nasze diagnozy zewnętrzne w zbyt dużym stopniu uwzględniają uwarunkowania poszczególnych szkół.
• Odmienny od naszego system kształcenia przyszłych nauczycieli, główny nacisk położony na kształcenie umiejętności i zdobywanie wiedzy w obszarze uczenia i nauczania – a nie na wiedzę z zakresu swojej dziedziny. Istotną rolę odgrywają zajęcia praktyczne i możliwość współpracy z doświadczonymi nauczycielami.  W procesie kształcenia nauczycieli jest miejsce na refleksję nad programem nauczania (curriculum) zarówno tym jawnym – założonym z góry jak i ukrytym – co pozwala w przyszłości bardziej świadomie organizować i prowadzić zajęcia (czego uczę, po co – jaki przekaz płynie do uczniów z prezentowanych treści)
• Ocena jakości szkół w NYC oparta przede wszystkim na ilościowych danych (wyniki egzaminów) – co wydaje się niewystarczającym źródłem danych. Może to prowadzić do uproszczonych i nieprawdziwych  wniosków jak np.: podczas oceny jakości pracy nauczycieli.
• Tworzenie uczniom o specyficznej sytuacji (imigranci, nie znający dobrze języka) możliwości: pracowania i zdawania egzaminów w ojczystym języku, uczestniczenia w zajęciach dotyczących historii ich ojczystego kraju – znacząco wpływa na końcowy efekt edukacji (istotnie wyższe noty, większa świadomości swojej sytuacji).
• Zupełnie inaczej zorganizowana przestrzeń do nauki (miejsce na pracę w grupach, osobne miejsca na pracę indywidualną). Możliwość korzystania z różnego rodzaju pomocy wizualnych i nie tylko, dużą część przestrzeni w której uczniowie decydują o wystroju – co pozwala im się dobrze czuć w szkole.
• Sytuacja „bycia obserwowanym” w żaden sposób nie zakłócała procesu uczenia się – poddawanie własnej pracy „ocenie” innych – nauczyciele jest stałą praktyką. Możliwość włączania się aktywnie w proces nauki – np. podczas pracy w grupach czyni nauczanie się procesem autentycznymi i otwartym.
• Istniejący – wypracowany system wspierania i uczenia się od siebie dyrektorów szkół – przy wsparciu organu zarządczego umożliwia wymienianie się dobrymi praktykami i wypracowywanie wspólnych, nowych rozwiązań dla pojawiających się problemów.

Efekty wizyty studyjnej

- Decyzja o ściślejszej współpracy Projektu z wszystkimi podmiotami sprawującymi nadzór, szczególnie z kuratorami i szefami departamentów odpowiedzialnych za ewaluację. Opracowanie zagadnień, które mogą być, dla nich interesujące, oraz strategii ściślejszego włączenie ich w działania projektu (symulacja pytań i zagadnień, które mogą być przedmiotem spotkania). Wynik – spotkanie koordynatorów projektu z kuratorami w czasie II konferencji „Jakość edukacji i/czy jakość ewaluacji”, szkolenie dla nich w czasie wiosennego spotkania łączników w 2012 roku. Konsekwencja – udział tej grupy w szkoleniach na temat ewaluacji.

- Decyzja związana ze zmianą arkusza obserwacji, wykorzystywanego w trakcie ewaluacji zewnętrznej.  Zmiana dyspozycji,  do  zwrócenie uwagi na proces uczenia się uczniów, na określenie możliwych do zaobserwowania aspektów, kiedy uczniowie się uczą. Po wizytach w palcówkach szkolnych NYC szczególne zwrócenie uwagi na kryterium powszechnościudziału uczniów w działaniach proponowanych przez nauczyciela w czasie lekcji, oraz na aspekt współpracy uczniów na lekcji, pracy w zespołach oraz wykorzystanie potencjału uczenie się uczniów od siebie. Opracowanie w pierwszej fazie arkusza do ćwiczeń w wykorzystywanego w czasie szkolenia łączników i szkoleń odnawiających dla wizytatorów, w kolejnej fazie przeniesienie tych zapisów do nowej propozycji arkusza obserwacji lekcji.

- Praca zespołu projektu nad  budowaniem dyspozycji do arkusza obserwacji lekcji. Zaprojektowanie nowego arkusza obserwacji lekcji – dotychczasowy arkusz został wzbogacony, uzupełniony zmieniony w oparciu o doświadczenie uzyskane w nowojorskich szkołach i podczas zajęć w Teacher College. Przeprowadzenie pilotażu arkusza obserwacji w trzech szkołach krakowskich na różnych poziomach edukacyjnych (Liceum ogólnokształcące, Gimnazjum,  Szkoła Podstawowa). W wyniku badań pilotażowych zostały opracowane nowe narzędzia ewaluacyjne :  m. in. arkusz obserwacji lekcji oraz został zaprojektowany schemat rozmowy po obserwacji lekcji z nauczycielem i uczniami

 

- Wykorzystanie metody „spaceru edukacyjnego” do obserwacji większej ilości zajęć szkolnych przez ewaluatorów. Obserwacja części lekcji, wybranego fragmentu. Dostrzeżenie możliwości obserwacji zajęć w małych odcinkach czasowych.

-  Wprowadzenie zmian do procesu szkoleniowego wizytatorów ds. ewaluacji – wprowadzenie wcześniejszego przeprowadzania badań ilościowych min. ankietowanie nauczycieli, dyrektora szkoły.

- Położenie znacznie większego nacisku na współpracę i współdziałanie nauczycieli. Zwrócenie uwagi na rolę action research we wspieraniu współpracy zespołów nauczycielskich oraz na proces współpracy w doskonaleniu się nauczycieli. Zwrócenie uwagi na możliwość wykorzystania elementów coachingu dla nauczycieli. Na tej podstawie została wprowadzana zmiana w programie szkoleniowym dla wizytatorów ds. ewaluacji – prezentacja wyników ewaluacji zewnętrznej w radzie pedagogicznej oraz zostały wprowadzone zmiany w narzędziach ewaluacyjnych.

- Istota rozumienia tego, co w kulturze amerykańskiej i anglosaskiej nazywane jest „curriculum”, pozwoliło głębiej zrozumieć problemy polskiego systemu edukacji w tym zakresie. Wdrażanie wciąż jeszcze „nowej” podstawy programowej w świetle wymagań, określonych przez państwo, odbywa się u nas bez zrozumienia istoty tego dokumentu. Sam proces wdrażania w dużej mierze skazany jest na niepowodzenie z powodu obecnych programów nauczania, które stają się fundamentem pracy nauczyciela, zamiast wsparciem w realizacji podstawy. Świadomość różnicy pozwoliła na redefiniowanie rozumienia wymagań dotyczących podstawy programowej i przygotowanie propozycji innego brzmienia tego wymagania w projekcie nowych wymagań.

- Wizyty w szkołach pozwoliły ustalić główne punkty prowadzonego w stanie Nowy Jork systemu doskonalenia nauczycieli. Spójny system zakłada przede wszystkim doskonalenie wewnątrzszkolne, oparte na wzajemnej obserwacji lekcji, prowadzonej przez nauczycieli w pracach /peer observation/, spacerze obserwacyjnym, prowadzeniu nauczycieli stażystów przez mentorów lub coachów szkolnych. W przeciwieństwie do naszego systemu doskonalenia mało miejsca zajmują tam szkolenia zewnętrzne, dużo spotkania nauczycieli w zespołach i wspólne planowanie pracy w oparciu o analizę osiągnięć uczniów. Wiedzę zdobytą podczas spotkań wykorzystano podczas tworzenia nowych scenariuszy sesji dla dyrektorów szkół/placówek.

- Sesja, prowadzona przez Grega Betheila, silnie podkreśliła związek ewaluacji szkoły z określeniem polityki oświatowej stanu Nowy Jork. Pokazała, że nie tylko powiązanie wyników z planowanymi działaniami, ale także projektowanie ewaluacji jako projektowanie narzędzia wpływu na późniejsze działania nauczycieli. Efektem tego spotkania był udział całego zespołu projektu w dyskusjach i pracach nad przewodnikiem po wymaganiach

- W wyniku przemyśleń powstała prezentacja ukazująca wykorzystanie przestrzeni szkolnej oraz aktywizujących metod nauczania. Jej przygotowanie miało na celu wykorzystanie jej na różnego rodzaju spotkaniach organizowanych w ramach projektu dla wizytatorów ds. ewaluacji, dyrektorów i nauczycieli, a pierwsza jej prezentacja miała miejsce w marcu 2012r. na Konferencji Dyrektorów Szkół Uczących Się, organizowanej przez Centrum Edukacji Obywatelskiej (prezentacja jest dołączona do sprawozdania). 

- Wiadomości uzyskane podczas pobytu w NY wykorzystywane są również przez cały zespół projektu podczas prowadzenia szkoleń dla wizytatorów – przekazywane są informacje o podobieństwach i różnicach różnych systemów ewaluowania pracy szkół, co buduje szerszą perspektywę i pozwala rzetelniej ocenić wady i zalety obecnego systemu.  Podczas szkoleń przytaczane są zaobserwowane przykłady „dobrych praktyk” – systemu współpracy wizytatorów, dyrektorów, zewnętrznego i wewnętrznego systemu kształcenia i dokształcenia nauczycieli.

 

Załącznik 1 – Organizatorzy i prelegenci

John M. Fischer

Prof. John M. Fisher jest prodziekanem ds. administracyjnych i profesorem nadzwyczajnym w  Kolegium Edukacji i Rozwoju Społecznego (College of Education and Human Development) na Uniwersytecie Stanowym Bowling Green (Ohio, USA). Zajmuje się metodyką nauczania klas podstawowych i gimnazjalnych (klasy 4–9), prowadzi też zajęcia z zakresu programów nauczania i programów kształcenia nauczycieli. Przy USBG współtworzył też Instytut ds. Międzynarodowego Kształcenia Demokratycznego (International Democratic Education Institute ). W swoich badaniach dąży do łączenia kwestii kształcenia w miastach z demokratyczną reformą szkolnictwa. Obecnie pełni funkcję dyrektora ds. projektów uniwersyteckiego Centrum Edukacji w ramach federalnego projektu GEAR-UP, którego celem jest wspieranie uczniów z uboższych rodzin w zdobyciu edukacji na poziomie policealnym. Jest także szefem projektu Partnerstwo Polska/Ohio, którego ideą jest inspirowanie wzajemnego uczenia się i wymiany doświadczeń między nauczycielami z Polski i Ohio. Najnowsze publikacje prof. Fischera skupiają się na skutkach reformy szkolnictwa, nauce tolerancji, jak również wykorzystania technologii na lekcjach nauk społecznych.Jego prace ukazują się m.in. w takich czasopismach naukowych i branżowych, jak “High School Journal”, “Theory and Research in Social Education”, “Social Education” i “Pedagogies”.