Sesja I/1: dr Cynthia Tyson: "W pogoni za możliwym: Angażowanie rodziców i lokalnej społeczności dla wzmocnienia odpowiedzialności"
Sesja zaczęła się od burzy… mózgów, podczas której uczestnicy na prośbę prowadzącej zbierali cechy domu ucznia i szkoły. Ćwiczenie to stało się podstawą do znalezienia podobieństw pomiędzy tymi dwoma miejscami. Celem tej analizy było „zbudowanie pomostu pomiędzy szkołą a przedszkolem, gdyż dla rodziców i uczniów obydwa te obszary są bardzo ważne”. Dr Tyson zwróciła uwagę, że zaangażowanie rodziców przekłada się na wyższe oceny, większą frekwencję, motywację, lepszą samoocenę, mniej drugoroczności, mniej zachowań ryzykownych i agresywnych. Udział zaangażowania rodziny w sukcesach szkolnych ucznia jest dwukrotnie bardziej znaczący niż sytuacja społeczno-ekonomiczna rodziny. Jako wyzwanie dla nauczycieli stawia stworzenie zespołów „towarzyszących” uczniowi na kolejnych etapach edukacji, złożonych z nauczycieli, dyrektorów, rodziców, uczniów, jak również przedstawicieli społeczności lokalnej.
W XXI wieku nauczyciele nie mogą nauczać samodzielnie – potrzebują partnerów-ekspertów, którzy będą dzielić się wiedzą. Co to znaczy dla nauczyciela? Kim jest ten najłatwiej dostępny zasób ekspertów? Oczywiście rodzice. Mogą dzielić się wiedzą, pomóc w logistyce, przygotowaniu programów nauczania, oczywiście w wychowaniu i dyscyplinowaniu. Wysiłek włożony w zaangażowanie rodziców, również tych o niższym statusie społeczno-ekonomicznym jest duży, ale dotyczy osób, dla których dzieci są najdroższe. Tworzą oni zespół ludzi, którzy mogą pomóc nauczycielowi w podnoszeniu osiągnięć ucznia.
Sesja I/2: dr Toni A. Sondergeld: "Liczby w ewaluacji są ważne, lecz nie zawsze mówią o wszystkim"
Opowiedziała o na dwóch rodzajach ewaluacji – podsumowującej i kształtującej.
Przedstawiła przykład badania kształtującego w programie w Junior High School, które dotyczyło, między innymi zagadnienia: jak zmieniła się frekwencja, w jakim stopniu się zmieniła?
Dane liczbowe wskazywały na bardzo duże wzrosty frekwencji, które mogły świadczyć o sukcesie ośmioletniego programu. Po wywiadach jakościowych okazało się, ze duży wpływ na taki wynik miała inaczej prowadzona dokumentacja szkoły, zwiększenie liczby telefonów nauczycieli do domów uczniów i wreszcie sam program.
Z tego przykładu widać, że nie tylko dane liczbowe są ważne w ewaluacji. Aby można postawić trafne wnioski, ewaluatorzy muszą znać kontekst badania, czyli przeprowadzić ewaluację jakościową.
W drugiej część sesji osoby uczestniczące zostały postawione w roli badaczy, którzy najpierw wyciągają wnioski na podstawie samych liczb, a następnie otrzymali pewne kontekstowe informacje.
Rekomendacje ulegały zmianie po poznaniu opinii badanych nauczycieli i administracji.
Sesja I/5: dr Joop Teunissen: "Holenderski Inspektorat Edukacji – co robimy: ewaluacja i ocena szkół", dr Lucian Ciolan: "Wpajanie profesjonalizmu: rola ewaluacji w szkole. Polityka i praktyka w nauczaniu przedakademickim w Rumunii"
Dr Joop Teunissen zaprezentował nam Inspektorat Edukacji jako instytucję, która choć wchodzi w skład Ministerstwa Oświaty zachowała dużą niezależność. Główne zadania tej instytucji dotyczą oceniania, ewaluowania (i stymulowania).
Dr Joop Teunissen zwrócił uwagę na skoncentrowanie się inspekcji na szkołach niespełniających standardów, szkołach słabych. W raportach z ewaluacji i kontroli zewnętrznej dużą role odgrywają wyniki ewaluacji wewnętrznej. W Holenderskich szkołach ewaluacja wewnętrzna przeprowadzana jest przez zespół wybrany przez Zarząd Szkoły. W skład zespołu mogą wchodzić niezależni eksperci, rodzice, osoby zaufane dla szkoły, pracownicy uczelni wyższych. Prowadzący podkreślił autonomiczny charakter ewaluacji wewnętrznej.W swojej prezentacji podkreślił konsekwencje dla szkół, które nie wypełniają standardów.Jeżeli wyniki na to wskazują inspektorat natychmiast żąda planu poprawy, jakości. Plan musi zostać zrealizowany w ciągu dwóch lat.
Szkoła nie może osiągać wyników poniżej standardu przez okres dłuższy niż trzy lata.
Drugim prelegentem był dr Lucian Ciolan, który prezentował model ewaluacji w Rumunii. Zwracał uwagę na nieskuteczność dotychczasowych działań systemowych. Pośród różnych przyczyn jako najważniejsza podawał zbytnie skoncentrowanie na strukturze a nie na rozwiązaniach dotyczących istotnych problemów szkół. Wskazał na pozorne działania szkół , które „ boją „ się ewaluacji zewnętrznej.
Sesja I/6: Petr Drábek: "Czeski system ewaluacji w kontekście innych systemów europejskich", Adrian Gray: "Ewaluacja szkół w Anglii" W sesji wzięło udział dwóch gości.
Petr Drabek z Republiki Czeskiej
Przedstawił Czeski System Inspekcji szkół . Powiedział, że system ten jest systemem ewaluacyjnym, który traktuje szkołę jako całość i jako całość podlega zewnętrznemu oglądowi. Ocenie podlegają warunki , przebieg procesu oraz wyniki kształcenia. Szkoły funkcjonują w oparciu o 12 kryteriów i związanych z nimi 67 wymagań /odpowiadające w naszym systemie obszarom/. Jednym z najważniejszych kryteriów jest zarządzanie szkołą przez dyrektora. Istotnym brakiem systemu jest brak wpływu inspekcji na bieżącą działalność szkoły.
Adrian Gray z Wielkiej Brytani
Przedstawił historię i dzień dzisiejszy angielskiego systemu nadzoru. Wyróżnił dwa nurty tego nadzoru – regulacyjny, związany z kontrolą przestrzegania przez placówki prawa i dotyczący głównie placówek niepublicznych oraz system ewaluacyjny, skupiający się na kontroli jakości. Dyrektor bierze udział w procesie inspekcji i jest osobą decydującą o jakości pracy szkoły
Sesja I/7: d rRoman Shyyan: "Autoewaluacja jako narzędzie zmian w ukraińskim systemie edukacji"
„… zasadniczym celem reformy jest przynoszenie korzyści wszystkim uczniom”.
Michael Fullan
Refleksje po sesji eksperckiej „Autoewaluacja jako narzędzie zmian w ukraińskim systemie edukacji” dr Roman Shyyan
Najważniejszą częścią spotkania była prezentacja realizacji programu „Szkoły na miarę XXI w.” na Ukrainie. O problemach szkoły rozmawiano z uczniami. Do współpracy zaproszono najaktywniejszych uczniów, członków klubów europejskich. Ekspert podkreślał, że to najistotniejsze źródło informacji o szkole, o którym często zapominają politycy. Z doświadczeń ukraińskich wynika, że efektem pracy uczniów były dojrzałe, ciekawe pomysły zmian systemowych.
Uczniowie w grupach odpowiadali na pytania:
Wśród kluczowych umiejętności, które zdaniem uczniów powinna kształtować szkoła znalazły się obok siebie: praca w grupach, patriotyzm, dobre zachowanie i … miłość. Młodzi ludzie akcentowali konieczność współpracy całej społeczności szkolnej. W dojrzały sposób spostrzegali proces uczenia się- ich zdaniem nauczyciele i uczniowie powinni uczyć się wzajemnie od siebie.
Ta część wykładu pochłonęła uczestników w czasie refleksji- dzielono się dobrymi praktykami włączania uczniów w proces zmiany szkoły. Okazuje się, że w tym obszarze nie dzielą nas żadne granice.
Sesja I/8: Elin Evenrud: "Norwegian Folk High School – Wolność nauczania bez ustalonych programów i formalnej ewaluacji", dr Marta Chrabąszcz: "Uczniowie zarządzają szkołą?!"
W trakcie tej sesji dowiedzieliśmy się od Elin Evenrud o roli relacji między poszczególnymi grupami w szkole opartych na dialogu i współodpowiedzialności. W norweskich szkołach ludowych uczniowie są zaangażowani w podejmowanie najważniejszych decyzji (również finansowych i dotyczących zatrudnienia nauczycieli), oraz w tworzenie ramówki tematów, którymi w najbliższym czasie chcą się zajmować. Uczniowie posiadający ciekawe umiejętności mogą też podzielić się nimi w trakcie zajęć dydaktycznych z innymi uczniami i nauczycielami prowadząc określony przedmiot.
Z kolei Marta Chrabąszcz opowiedziała nam, w jaki sposób można włączyć uczniów w proces ewaluacji wewnętrznej w szkole tworząc zespół ewaluacyjny, który planuje i przeprowadza ewaluację.
Oba podejścia koncentrują się na współodpowiedzialności uczniów za szkołę i swój proces uczenia się oraz nabywaniu umiejętności krytycznego myślenia.
Sesja II/3: Richard Smith: "Innowacyjny paradygmat dla uczenia się i przywództwa w XXI wieku", Małgorzata Szczepanek: "Dobra praktyka stosowana w szkole w obszarze Zarządzania, wymaganie 4.1 Funkcjonuje współpraca w zespołach"
Podczas sesji Richarda Smitha padły pytania, które na co dzień towarzyszą w pracy osobom uczestniczącym w konferencji:
Jak powinno wyglądać nauczanie w 21 wieku?
Co wobec szybko zachodzących zmian we współczesnym świecie powinno być celem dzisiejszych szkół?
Czego potrzebują uczniowie – żeby nie czuli się przerażeni wyzwaniem, które staje przed nimi w momencie ukończenia szkoły – polegające na konieczności znalezienia swojego miejsca w świecie?
Bardzo ciekawa była metafora edukacji jako roweru od którego nauczyciele boją się odkręcić boczne koła – czyli powierzyć uczniom odpowiedzialność za własne uczenie się. To właśnie samodzielność, umiejętność uczenia się i kreatywność, zdaniem Richarda Smitha są jednymi z podstawowych umiejętności, które mogą pomóc uczniom – i nam wszystkim – w radzeniu sobie z nieznanym, które nadejdzie. W końcu „najlepszym sposobem na przewidzenia przyszłości jest wymyślenie jej.” Zanim do tego dojdzie konieczne jest też przedefiniowanie roli nauczyciela. Powszechny obecnie obraz nauczyciela – wykonującego pracę za uczniów (mówiącego im czego i jak się uczyć) musi się zmienić. Nauczyciele, dobrzy nauczyciele to osoby, które potrafią organizować warunki do samodzielnej nauki, facylitować procesy uczenia się i efektywnej komunikacji i wycofywać się – zostawiając uczniom przestrzeń do testowania i realnych działań.
Podczas wystąpienia Małgorzata Szczepanek opowiadała o swoich doświadczeniach z pracy z ponad 150 osobowym zespołem kadry pedagogicznej zatrudnionej w Specjalnym Ośrodku Szkolno Wychowawczym im. L.Braille’a.
Współpraca – czy też raczej wprowadzenie nowego modelu współpracy – angażującego samodzielne zespoły nauczycieli dotyczyło realizacji innowacji pedagogicznej „Bliżej świata – od konkretu do abstrakcji”. Szczegółowe cele projektu zostały ustalone po przeprowadzeniu wcześniej, z partnerami, badań grupy osób pracujących z dziećmi niewidomymi i głuchoniemymi oraz z badań samych uczniów. Z badań wyłonił się obraz edukacji raczej dla przetrwania niż dla rozwoju – nauczyciele postanowili to zmienić – zmieniając własne zasady i formy pracy oraz stwarzając uczniom nowe sytuacje uczące, pozwalające na rozwijanie samodzielności.
Oto niektóre z wymienionych przez prelegentkę korzyści z wprowadzonych i obecnie funkcjonujących rozwiązań: rozwój kreatywności nauczycieli, wprowadzenie innowacyjnych metod terapeutycznych, sprawnie działający wewnątrzszkolny system doskonalenia nauczycieli angażujący do regularnej współpracy rodziców i wzrost motywacji do działania u dzieci. I przede wszystkim przekonanie – że prawdziwe przywództwo pozwala i zachęca przedstawicieli całej społeczności szkolnej do bycia liderami i brania odpowiedzialności za realizowane działania.
Sesja II/4: Fiona Christie, Marlene Galshan: "Zarządzanie autoewaluacją szkoły", Jacek Stec: "Normy społeczne w szkole – nasz pomysł na ich kształtowanie"
Autoewaluacjaw szkole może być domeną nie tylko nauczycieli, ale i rodziców oraz uczniów. Dzieci w szkole mogą oceniać swoją pracę, jak i (odpowiednio do tego przygotowane) pracę swoich rówieśników w oparciu o przyjęty schemat:
Cel?
Zastanów się, jak dobrze zostały zrealizowane zadania.
Dlaczego?
Zastanów się, czego nauczyły uczniów zadania.
Jak?
Dzięki temu tworzymy w placówce kulturę autoewaluacji, która jest dla wszystkim czymś absolutnie powszednim.
Ewaluacja wewnętrzna w szkole jest zaplanowana i systematycznie realizowana równolegle do rocznego planu naprawczego, który powstaje na końcu roku szkolnego w wyniku refleksji po podsumowaniu działań szkoły i nauczycieli w bieżącym roku szkolnym.
Z kolei wprowadzanie norm społecznych w szkole może być procesem opartym na otwartej dyskusji na temat tych norm w szkole (dyskutują nauczyciele, uczniowie i rodzice) – jakie to powinny być normy, jaki jest ich cel? Zasady obowiązujące w szkole nie są więc czymś narzuconym, tylko stanowią rodzaj umowy społecznej, która jest zawiązywana po to, aby w szkole można było się uczyć i czuć się bezpiecznie. Nauczyciele muszą być przygotowani na to, że uczenie się uczniów właściwych zachowań, to proces, który musi trwać w czasie, w związku z czym nie można się zniechęcać i pozwalać uczniom na łamanie wcześniej przyjętych norm i zasad. Ważna kwestią jest to, że normy oraz prawa i obowiązki dotyczą w takim samym stopniu uczniów jak i nauczycieli, dzięki czemu system wychowawczy jest spójny, ponieważ nauczyciele swoim przykładem modelują zachowania uczniów.
Sesja II/5: Isobel McGregor, Anna Boni: "Podejście szkockie do poprawy jakości", Daniel Andúgar Caravaca: "Hiszpańskie podejście do ewaluacji i kontroli"
Ewaluacja wewnętrzna a brzydkie kaczątko – Szkocja krajem autoewaluacji.
System szkocki łączy ewaluację wewnętrzną i zewnętrzną. Bardzo ważna jest ewaluacja wewnętrzna. Nie powinna być ona jak brzydkie kaczątko, które przeglądając się w wodzie zobaczyło łabędzia.
To co robi się w Szkocji oparte jest na konsensusie społecznym, a nie wyłącznie na odgórnych regulacjach prawnych. Dlatego właśnie praktyka ewaluacji wewnętrznej poprzedziła zapisy prawne.
W Szkocji głęboko wierzy się ,że dobra i trwała poprawa jest możliwa, gdy szkoła zna swoje działania i bierze odpowiedzialność za własną pracę. Znać swoje działania, to dla szkockiego systemu ewaluacji zbierać obiektywne dane.
Za podnoszenie jakości pracy szkoły odpowiada nie tylko dyrektor. Każda szkoła ma krytycznego przyjaciela z rady lokalnej i inspektora regionalnego, może on wchodzić w skład zespołu kontrolnego, wspiera szkołę.
Niezwykle ważne jest upowszechnianie dobrych praktyk, które przekazuje się innym szkołom i środowisku lokalnemu.
Nad modelem szkockiej ewaluacji pracuje się od 1983 roku, poddawany jest on autoewaluacji z udziałem uczniów, których inspektorzy pytają o zakres ewaluacji, konieczność jej przeprowadzenia i skuteczność.
Nie inspektorzy zmieniają szkoły na lepsze a nauczyciele i dyrektorzy.
Hiszpańskie podejście do ewaluacji i kontroli
Murcia to jedna z 17 autonomicznych wspólnot Hiszpanii.
Zadania inspektoratu realizowane są na poziomie narodowym i regionalnym, autonomicznym.
Inspektorzy pracują cztery lata z jedną grupą szkół w regionie.
Jednym z ich zadań jest organizowanie egzaminów kwalifikacyjnych dla nauczyciela stażysty i nauczyciela zawodowego oraz ocena pracy, jeśli o nią wystąpią.
Jeśli chodzi o ewaluację placówek, to wewnętrzna często jest formalnym rocznym sprawozdaniem dla inspektorów i nie wpływa na podnoszenie jakości pracy szkoły. Zewnętrzna natomiast sprawdza umiejętności uczniów i jest obowiązkowa. Działania te prowadzą nauczyciele. Do tej pory nie było możliwości wykorzystania zebranych w ten sposób danych, na przykład poprzez porównanie wyników szkól regionów.
Sesja II/8: Janina Stojak, Jarosław Pietrzak: "Jak wykorzystać raport z ewaluacji do rozwoju szkoły"
Warsztat poświęcony pracy nad raportem ewaluacji. Prowadzący zaproponowali doświadczenie metody szukania przyczyn zaistniałych w placówce zjawisk, a następnie refleksję nad tym jak tę metodę uczestnicy mogą zastosować w swoich środowiskach.
Punktem wyjścia była rozmowa na temat wymagań państwa wobec szkół i placówek, które powinny być dla nas wyzwaniem nie tylko w czasie ewaluacji zewnętrznej, ale na co dzień.
Prowadzący zwrócili również uwagę na fakt, że raport nie dotyka całej złożoności pracy placówek, powinien być zaproszeniem do stawiania ciągłych pytań.
Drugą częścią spotkania był warsztat. Osoby uczestniczące, po lekturze fragmentów raportów, próbowali szukać problemów placówki, następnie ich przyczyn. Kolejny krok to pogłębiona analiza przyczyny każdej z przyczyn.
Odbyła się tu ważna dyskusja o tym, że pracownicy szkół mogą wyprzeć pewne informacje, przejmując je za dobrą monetę. Podobnie rzecz się ma z różnymi zbitkami słów w raportach typu: „szkoła dokonuje analizy ilościowej i jakościowej analizy wyników”, kiedy brakuje informacji o jakości i użyteczności tego typu analiz.
Jedno jest pewne: to od samej grupy nauczycieli zależy jak wnikliwie będzie reflektowała zapisy w raportach, które mogę przenieść się na trafne stawianie sobie celów, planowanie działań, wreszcie podnoszenie jakości swojej pracy.
SESAJA I.4
Fiona Christie, Marlene Galshan Zarządzanie autoewaluacją szkoły, Grzegorz Lech Po co szkole stowarzyszenie lub fundacja?
Szefowe szkoły podstawowej Stenhouse w Edynburgu (Szkocja) przedstawiły stosowany przez nie model autoewaluacji. Jako niezbędne warunki do użytecznej ewaluacji wskazały szczerość i dowody, kryteria, ustalone wspólnie przez radę pedagogiczną oraz uwzględnienie głosu wszystkich grup związanych ze szkołą.
Udowodniły uczestnikom sesji, że ewaluacja wewnętrzna nie musi być zbieraniem stosów papierów: dokumentacja z całego roku badań zmieściła się w jednym niewielkim segregatorze, który przywiozły ze sobą. Jak to możliwe? Dzięki ustaleniu sensownych priorytetów ewaluacji raz do roku, bardzo prostym narzędziom i prowadzeniu autoewaluacji przez każdego nauczyciela w szkole.
Jedną z dobrych praktyk w tym systemie jest stosowanie autoewalucji przez uczniów – uczenie ich ustalania celów S.M.A.R.T, praktyka oceny rówieśniczej.
Uczestnicy sesji byli szczególnie zainteresowani systemem doskonalenia nauczycieli w Szkocji, gdzie zajęcia z ewaluacji są integralną częścią edukacji przyszłych nauczycieli.
Po co szkole stowarzyszenie lub fundacja, mgr Grzegorz Lech
Prelegent podzielił się swoimi doświadczeniami dotyczącymi zakładania i prowadzenia stowarzyszeń i fundacji. Padły argumenty za zakładaniem organizacji pozarządowych przy szkołach i przykłady działań prowadzonych przez nie. Konkluzja: szkoły mogą działać tam gdzie prawo pozwala, organizacje pozarządowe działają tam gdzie prawo nie zabrania, i dzięki temu udaje się dużo, dużo więcej.
SESJA III.1
dr Danuta Elsner, Krzysztof Bednarek Dwa lata ewaluacji wewnętrznej w opiniach środowisk edukacyjnych – doniesienie z badań
Autorzy przeprowadzili w okresie od listopada 2011 do marca 2012 badania, których celem było: zebranie informacji na temat realizacji rozporządzenia o nadzorze w części dotyczącej ewaluacji wewnętrznej oraz zebranie propozycji usprawnień. Badanie przeprowadzono w szkołach na terenie województwa śląskiego. Źródłem informacji były materiały dotyczące ewaluacji wewnętrznej, wywiady z dyrektorami i członkami zespołów ewaluacyjnych oraz ekspertami. Użyte metody badawcze to: analiza dokumentów, wywiady grupowe, studia przypadków oraz wywiady eksperckie.
Pierwszą ważną kwestią poruszaną w badaniu był sposób rozumienia pojęcia „ewaluacji wewnętrznej”. Autorzy przedstawili przegląd sposobów rozumienia tego czym ewaluacja wewnętrzna jest dostępnych w literaturze oraz sposoby rozumienia przez praktyków uczestniczących w badaniu. Ważną obserwacją było stwierdzenie, że badani praktycy nie odwoływali się w swych wypowiedziach do literatury przedmiotu, wręcz całkowicie ją ignorowali. Wiązało się to ze wskazywaną przez autorów wystąpienia rozbieżnością pomiędzy stanem myślenia (a także działań praktycznych w szkole)praktyków edukacji o ewaluacji wewnętrznej a postulowanym sposobem rozumienia i idącymi za nim „właściwymi” działaniami praktycznymi.
Po przedstawieniu stanu „ewaluacji wewnętrznej” jaki wyłania się z badań, autorzy przedstawili propozycję usprawnień w procesie ewaluacji wewnętrznej w szkołach: stworzenie wskazówki dobrej praktyki; określenie standardów ewaluacji wewnętrznej; wprowadzenie „krytycznych przyjaciół”; wspólne ewaluacje wewnętrzne prowadzone przez kilka placówek; coaching oraz benchmarking.
Podsumowanie wystąpienia zawierało dodatkowo kilka bardziej ogólnych postulatów zmierzających do zmian w ewaluacji wewnętrznej takich jak: zmiany w prawie oświatowym, opracowanie i realizację różnorodnych szkoleń promujących ewaluację wewnętrzną oraz uczących konkretnych metod jej prowadzenia. Wśród przedstawionych postulatów pojawiła się też sugestia zmian w ewaluacji zewnętrznej, które miałyby zwiększać rangę i znaczenie ewaluacji wewnętrznej oraz postulat powiązania systemu wsparcia z systemem ewaluacji wewnętrznej.
SESJA III.4
Jacek Jakubowski Współpraca oparta na empatii
Jacek Jakubowski mówił o empatii wyjaśniając czym jest, jakim mechanizmom wszyscy podlegamy.
Empatia to jest część emocji człowieka – moje emocje związane z innymi osobami. W empatię jesteśmy wyposażeni wszyscy tyle, że czasami empatia bywa niedojrzała.
Aktualnie żyjemy w czasach, do których nasz mózg nie jest przystosowany. Lubimy stabilizację, a żyjemy w niepewności, bo wiedza narasta w tempie geometrycznym. Jednym z elementów zmiany, która się dzieje jest definicja lidera. Od tysięcy lat porządek budowany był na hierarchii. Lider jest na górze – dominuje, decyduje, ocenia. W tej chwili mówi się , że lider służy innym, buduje partnerskie relacje, wspiera. Zatem żyjemy „w drodze” między starą organizacją, starymi nawykami, a organizacją uczącą się. Wiemy, jak powinniśmy postępować w organizacji uczącej się, ale cały czas dają znać o sobie stare nawyki. Cywilizacyjna zmiana rozbija stare nawyki, powoduje, że potrzebne są nowe, ale tych jeszcze nie wykształciliśmy.
W drugiej części sesji osoby uczestniczące, w parach, ćwiczyły aktywne słuchanie, które stało się pretekstem do refleksji o własnych emocjach i empatii dla innych.
SESJA III.5
dr Robin Precey Szkoły w zróżnicowanym i skomplikowanym świecie: w jaki sposób zachęcać i wspierać dyrektorów szkół w podnoszeniu osiągnięć uczniów
Rzeczywistość, w jakiej funkcjonują szkoły jest bardzo złożona. Na jej funkcjonowanie mają wpływ trzy obszary: polityka, praktyka, teoria i badania. Nauczyciele, inspektorzy i dyrektorzy szkół muszą je brać pod uwagę.
Główne tezy związane z jakością edukacji obejmują następujące przekonania:
1. Jakość nauczania i uczenia się to najważniejszy czynnik wpływający na efektywną edukację.
2. System edukacyjny jest tym lepszy im wyższe są kompetencje i umiejętności nauczycieli.
3. Szkoły powinny mieć wysoki poziom autonomii przy wysokim poziomie odpowiedzialności.
4. Państwo ma obowiązek zadbania o te dzieci, które mają mniejsze szanse.
Dużym zagrożeniem dla efektywności systemów edukacyjnych jest fakt, że w wielu systemach stosujących ewaluację staje się ona dla szkół o wiele ważniejsza, aniżeli wartości stojące u podstaw systemów.
Wiele uwagi poświęcono przedstawieniu wyników badań na temat sposobu osiągania wysokiej skuteczności w uczeniu się. Wśród zaprezentowanych wniosków pojawiły się następujące tezy:
- wszystkie dzieci powinny być uprawnione do edukacji na pewnym poziomie,
- system powinien być oparty na zasadzie sprawiedliwości (niektórzy uczniowie potrzebują większego wsparcia),
- nie zawsze jakość i standardy są synonimiczne,
- musimy reagować na potrzeby (nie tylko ekonomiczne, ale i społeczne i kulturowe),
- potrzebna jest równowaga pomiędzy potrzebami państwowymi, lokalnymi i indywidualnymi,
- nauczycielom potrzebne jest przewodnictwo, a nie recepty i przepisy na działania,
- ważna jest ciągłość spójność, zbyt wiele zmian w edukacji prowadzi do utraty równowagi,
- działania powinniśmy opierać na dowodach, które muszą być obiektywne i nie wynikać z osobistych przekonań,
- należy umożliwić nauczycielom profesjonalne działania (krytyka zależności, uległości, sztywnych prawnych ram regulujących wszystko),
- niezwykłą wagę mają dobre relacje pomiędzy uczniem a nauczycielem. Warto, aby były to relacje personalne oparte o osobisty kontakt, a nie wyłącznie relacje funkcjonalne.
SESJA III.6
Prof. dr Barbara Behrnd-Wenzel Warsztaty doskonalące umiejętności komunikacyjne
,„Komunikacja jest roślinką bardzo wrażliwą” – warsztaty poświęcone komunikacji, prowadzone przez prof. Dr Barbarę Behrnd-Wenzel pokazywały trzy płaszczyzny komunikacji:
· indywidualną
· grupową
· komunikację w organizacji
Ekspertka podkreśliła znaczenie komunikacji w pracy nauczycieli, dyrektorów i wizytatorów. Uczestnicy mieli możliwość przećwiczenia stosowania komunikatów „ja”, brali również udział w symulacji spotkania nauczycieli wykorzystującego metodę interwizji grupowej, którą uznali za przydatną w pracy szkoły.
SESJA IV.4
dr hab. Joanna Michalak, prof. UŁ Przywództwo edukacyjne: Rola dyrektora w kreowaniu kultury organizacyjnej szkoły
Szeroko zaprezentowano wymiary przywództwa:
a) wspieranie – umacnianie poczucia własnej wartości osób, z którymi pracujemy,
b) ułatwianie interakcji – jak się czują nauczyciele w pokoju nauczycielskim, czy przywódca potrafi stworzyć relacje pomiędzy pracownikami
c) nacisk na cele – pobudzanie entuzjazmu pracowników i zogniskowanie uwagi na celach,
d) ułatwianie pracy –
Rozumienie istoty zmian dokonujących się w szkole czy szerzej w systemie oświaty jest warunkiem koniecznym skutecznego przywództwa. Jego znaczenie wzrasta wraz z tym, jak zmiana staje się nieodłącznym elementem funkcjonowania szkoły.
Dla efektywnego przywództwo w szkole niezwykle ważne jest odpowiadanie na najważniejsze wyzwania:
- partycypację,
- specyficzną natura przywództwa edukacyjnego (nie może być związane wyłącznie z rolą dyrektora),
- zmienne i nieprzewidywalne otocznie szkoły,
Profesor Joanna Michalak omówiła także najważniejsze elementy myślenia strategicznego:
- każda zmiana wymaga jej antycypacji,
- zmiana powinna odnosić się do celów i wartości i nie możemy tracić jej z oczu,
- powinna być dokładnie przemyślana, obejmować obszary szkoły mające wpływ na życiowe szanse uczniów.
Zrównoważony długofalowy rozwój powinien obejmować trzy zasadnicze platformy:
1. Solidarność wszystkich ludzi – w przestrzeni (lokalne, regionalne, krajowe, światowe)
2. Orientacja na przyszłe pokolenia (zadbać, by dzisiaj dokonywane wybory nie ograniczyły swobody przyszłych pokoleń, próbować określić, wpływ zmiany)
3. Współuczestnictwo – zaangażowanie wszystkich uczestników życia społeczno – gospodarczego w regionie.
Siedem zasad zrównoważonego rozwoju:
- uczenie się jako najważniejsze zadanie szkoły (promowanie uczenia się, podtrzymywanie i ochrona)
- wytrwałość (koncentrowanie się na długiej perspektywie czasowej, przygotowywanie się również na gorszy czas, nie być zbyt zuchwałym, pamiętać, że nie jest się niezastąpionym – choćby nie wiem jak być charyzmatycznym i tak wszyscy umierają)
- rozległość (nie działanie jednostek lecz interakcje pomiędzy nimi mają niezwykle ważne znaczenie),
- sprawiedliwość – trwałe przywództwo nie czyni szkód w środowisku, znajduje sposoby na dzielenie się wiedzą i środkami z sąsiednimi szkoły i lokalnymi społecznościami,
- różnorodność – budowanie sieci powiązań,
- zaradność – nie wolno marnować zasobów ludzkich,
- ochrona – uznanie dla przeszłości,
Dyrektorzy zatem powinni:
- budować odpowiedni klimat,
- czynić uczenie się priorytetem
- dbać o tworzenie warunków dla dogłębnego uczenia się wszystkich uczniów,
- dbać o poszerzenie wiedzy o uczeniu się,
- angażować rodziców w uczenie się ich dzieci.
SESJA IV.6
Przemysław Radwan RohrenschefLokalni politycy - przywódcami edukacyjnymi?
Po przedstawieniu się rozpoczęliśmy od pytania: jak rozumiemy przywództwo, co nas do tego pojęcia przyciąga, co odpycha? Człowiek z celem, wskazujący jak go zrealizować, z grupą/bez grupy? To pierwsze odpowiedzi.
A po cóż nam przywódcy? Dyskusja poniosła nas w kierunku: do wprowadzenia zmiany, wprowadzania porządku, ale i ku tworzeniu przyszłości. Bo przywódca nakierowany jest na przyszłość, pracuje nad tym, co jeszcze nieznane, myśli o tym, co będzie za 10-15 lat, marzy i wierzy, że marzenia można zrealizować. I to go motywuje. Wypowiedzi te stały się kanwą dla prowadzącego do zbudowania „chmury pojęć” związanych z przywództwem, wśród których znalazły się: wizja, marzenia, ludzie, dziedzictwo, odpowiedzialność, odwaga, zmiana, służebność, wpływ.
Od rozważań o przywództwie w ogóle przeszło nasze spotkanie w drugie zagadnienie, zagadnienie przywództwa edukacyjnego w społecznościach lokalnych.
Edukacyjna polityka lokalna, podobnie jak inne typy polityk, jest mieszanką interesów (które zwykle najlepiej wyczuwamy), oraz poglądów i faktów. Jej specyfiką jest mieszanie się w procesie decyzyjnym dążeń lokalnych (rada, władza wykonawcza) z dążeniami centralnymi – np. rządowymi. Zagadnieniem tej części spotkania stało się zagadnienie, jak budować swój wpływ. Wskazano dwa kierunki działań: pośredni, w którym pracując najpierw z dziećmi, oddziałujemy na rodziców a kończymy na społeczności obywateli. Drugim kierunkiem byłyby działania bezpośrednie, nakierowane na lokalne instytucje, media, a w końcu samą lokalną władzę.
Szczypta zagrożeń blokujących rozwój polityki lokalnej (od niskiej partycypacji mieszkańców po brak świadomości problemu oraz brak korelacji między instytucją władzy lokalnej a mieszkańcami po koncentrację władzy) pozostawiła nas w oczekiwaniu na sesję implementacyjną.
Zaś główne podsumowanie spotkania zawrzeć można w myśli:
PRZYWÓDCY LOKALNI MOGĄ STAĆ SIĘ POLITYKAMI EDUKACYJNYMI, ZAŚ POLITYCY LOKALNI MOGĄ STAĆ SIĘ PRZYWÓDCAMI EDUKACYJNYMI.
SESJA IV.8
Olga Wasilewska, Tomasz Kasprzak Europejska sieć przywództwa w szkole. Co nam może dać? Jak ją wspierać?
Prowadzący sesję rozpoczęli ją od próby przyjrzenia się różnorodności sposobów rozumienia przez uczestników spotkania pojęcia „przywódca”. Zwrócili następnie uwagę na fakt, że jakość przywództwa okazuje się według wielu najnowszych badań jednym z kluczowych czynników wpływających na podnoszenie poziomu nauczania w szkołach. Zaprezentowali też wyniki badań nad przywództwem w różnych krajach europejskich.
Głównym celem prezentacji było przedstawienie założeń finansowanego przez Komisję Europejską projektu „Europejskiej Sieci Przywództwa w Szkole”. Projekt ten realizowany jest we współpracy przez kilkadziesiąt organizacji zajmujących się kształceniem liderów edukacyjnych z różnych krajów europejskich. Głównym jego celem jest: stymulowanie dyskusjo o przywództwie edukacyjnym; wspieranie badań nad przywództwem w edukacji; propagowanie przykładów dobrych praktyk; wspieranie zmian legislacyjnych w systemach edukacji w Europie. W projekcie określono też główne priorytety oraz trendy zmian i wyzwania stojące zdaniem uczestników projektu przed systemami przygotowania, doboru i doskonalenia zawodowego liderów edukacyjnych.
W tym kontekście autorzy umieścili prezentację prowadzonych przez Instytut Badań Edukacyjnych badań nad myśleniem kadry kierowniczej polskiej edukacji o głównych problemach w kierowaniu szkołą. Wymieniane przez biorących udział w badaniu dyrektorów problemy praktyczne przedstawione zostały szczegółowo w kilku ogólnych obszarach, takich jak: zasoby szkoły; procesy edukacyjne, misja i tożsamość szkoły, relacje szkoły z różnymi partnerami wokół niej, wizerunek społeczny szkoły i edukacji w ogóle.
Na zakończenie dokonano próby oceny, który z priorytetów sformułowanych przez „Europejską Sieć Przywództwa w Szkole” jest kluczowy dla polskiego systemu edukacyjnego w opinii uczestników sesji.
SESJA III.1
dr Danuta Elsner, Krzysztof Bednarek Dwa lata ewaluacji wewnętrznej w opiniach środowisk edukacyjnych – doniesienie z badań
Autorzy przeprowadzili w okresie od listopada 2011 do marca 2012 badania, których celem było: zebranie informacji na temat realizacji rozporządzenia o nadzorze w części dotyczącej ewaluacji wewnętrznej oraz zebranie propozycji usprawnień. Badanie przeprowadzono w szkołach na terenie województwa śląskiego. Źródłem informacji były materiały dotyczące ewaluacji wewnętrznej, wywiady z dyrektorami i członkami zespołów ewaluacyjnych oraz ekspertami. Użyte metody badawcze to: analiza dokumentów, wywiady grupowe, studia przypadków oraz wywiady eksperckie.
Pierwszą ważną kwestią poruszaną w badaniu był sposób rozumienia pojęcia „ewaluacji wewnętrznej”. Autorzy przedstawili przegląd sposobów rozumienia tego czym ewaluacja wewnętrzna jest dostępnych w literaturze oraz sposoby rozumienia przez praktyków uczestniczących w badaniu. Ważną obserwacją było stwierdzenie, że badani praktycy nie odwoływali się w swych wypowiedziach do literatury przedmiotu, wręcz całkowicie ją ignorowali. Wiązało się to ze wskazywaną przez autorów wystąpienia rozbieżnością pomiędzy stanem myślenia (a także działań praktycznych w szkole)praktyków edukacji o ewaluacji wewnętrznej a postulowanym sposobem rozumienia i idącymi za nim „właściwymi” działaniami praktycznymi.
Po przedstawieniu stanu „ewaluacji wewnętrznej” jaki wyłania się z badań, autorzy przedstawili propozycję usprawnień w procesie ewaluacji wewnętrznej w szkołach: stworzenie wskazówki dobrej praktyki; określenie standardów ewaluacji wewnętrznej; wprowadzenie „krytycznych przyjaciół”; wspólne ewaluacje wewnętrzne prowadzone przez kilka placówek; coaching oraz benchmarking.
Podsumowanie wystąpienia zawierało dodatkowo kilka bardziej ogólnych postulatów zmierzających do zmian w ewaluacji wewnętrznej takich jak: zmiany w prawie oświatowym, opracowanie i realizację różnorodnych szkoleń promujących ewaluację wewnętrzną oraz uczących konkretnych metod jej prowadzenia. Wśród przedstawionych postulatów pojawiła się też sugestia zmian w ewaluacji zewnętrznej, które miałyby zwiększać rangę i znaczenie ewaluacji wewnętrznej oraz postulat powiązania systemu wsparcia z systemem ewaluacji wewnętrznej.
SESJA III.4
Jacek Jakubowski Współpraca oparta na empatii
Jacek Jakubowski mówił o empatii wyjaśniając czym jest, jakim mechanizmom wszyscy podlegamy.
Empatia to jest część emocji człowieka – moje emocje związane z innymi osobami. W empatię jesteśmy wyposażeni wszyscy tyle, że czasami empatia bywa niedojrzała.
Aktualnie żyjemy w czasach, do których nasz mózg nie jest przystosowany. Lubimy stabilizację, a żyjemy w niepewności, bo wiedza narasta w tempie geometrycznym. Jednym z elementów zmiany, która się dzieje jest definicja lidera. Od tysięcy lat porządek budowany był na hierarchii. Lider jest na górze – dominuje, decyduje, ocenia. W tej chwili mówi się , że lider służy innym, buduje partnerskie relacje, wspiera. Zatem żyjemy „w drodze” między starą organizacją, starymi nawykami, a organizacją uczącą się. Wiemy, jak powinniśmy postępować w organizacji uczącej się, ale cały czas dają znać o sobie stare nawyki. Cywilizacyjna zmiana rozbija stare nawyki, powoduje, że potrzebne są nowe, ale tych jeszcze nie wykształciliśmy.
W drugiej części sesji osoby uczestniczące, w parach, ćwiczyły aktywne słuchanie, które stało się pretekstem do refleksji o własnych emocjach i empatii dla innych.
SESJA III.5
dr Robin Precey Szkoły w zróżnicowanym i skomplikowanym świecie: w jaki sposób zachęcać i wspierać dyrektorów szkół w podnoszeniu osiągnięć uczniów
Rzeczywistość, w jakiej funkcjonują szkoły jest bardzo złożona. Na jej funkcjonowanie mają wpływ trzy obszary: polityka, praktyka, teoria i badania. Nauczyciele, inspektorzy i dyrektorzy szkół muszą je brać pod uwagę.
Główne tezy związane z jakością edukacji obejmują następujące przekonania:
1. Jakość nauczania i uczenia się to najważniejszy czynnik wpływający na efektywną edukację.
2. System edukacyjny jest tym lepszy im wyższe są kompetencje i umiejętności nauczycieli.
3. Szkoły powinny mieć wysoki poziom autonomii przy wysokim poziomie odpowiedzialności.
4. Państwo ma obowiązek zadbania o te dzieci, które mają mniejsze szanse.
Dużym zagrożeniem dla efektywności systemów edukacyjnych jest fakt, że w wielu systemach stosujących ewaluację staje się ona dla szkół o wiele ważniejsza, aniżeli wartości stojące u podstaw systemów.
Wiele uwagi poświęcono przedstawieniu wyników badań na temat sposobu osiągania wysokiej skuteczności w uczeniu się. Wśród zaprezentowanych wniosków pojawiły się następujące tezy:
- wszystkie dzieci powinny być uprawnione do edukacji na pewnym poziomie,
- system powinien być oparty na zasadzie sprawiedliwości (niektórzy uczniowie potrzebują większego wsparcia),
- nie zawsze jakość i standardy są synonimiczne,
- musimy reagować na potrzeby (nie tylko ekonomiczne, ale i społeczne i kulturowe),
- potrzebna jest równowaga pomiędzy potrzebami państwowymi, lokalnymi i indywidualnymi,
- nauczycielom potrzebne jest przewodnictwo, a nie recepty i przepisy na działania,
- ważna jest ciągłość spójność, zbyt wiele zmian w edukacji prowadzi do utraty równowagi,
- działania powinniśmy opierać na dowodach, które muszą być obiektywne i nie wynikać z osobistych przekonań,
- należy umożliwić nauczycielom profesjonalne działania (krytyka zależności, uległości, sztywnych prawnych ram regulujących wszystko),
- niezwykłą wagę mają dobre relacje pomiędzy uczniem a nauczycielem. Warto, aby były to relacje personalne oparte o osobisty kontakt, a nie wyłącznie relacje funkcjonalne.
SESJA III.6
Prof. dr Barbara Behrnd-Wenzel Warsztaty doskonalące umiejętności komunikacyjne
,„Komunikacja jest roślinką bardzo wrażliwą” – warsztaty poświęcone komunikacji, prowadzone przez prof. Dr Barbarę Behrnd-Wenzel pokazywały trzy płaszczyzny komunikacji:
· indywidualną
· grupową
· komunikację w organizacji
Ekspertka podkreśliła znaczenie komunikacji w pracy nauczycieli, dyrektorów i wizytatorów. Uczestnicy mieli możliwość przećwiczenia stosowania komunikatów „ja”, brali również udział w symulacji spotkania nauczycieli wykorzystującego metodę interwizji grupowej, którą uznali za przydatną w pracy szkoły.
SESJA IV.4
dr hab. Joanna Michalak, prof. UŁ Przywództwo edukacyjne: Rola dyrektora w kreowaniu kultury organizacyjnej szkoły
Szeroko zaprezentowano wymiary przywództwa:
a) wspieranie – umacnianie poczucia własnej wartości osób, z którymi pracujemy,
b) ułatwianie interakcji – jak się czują nauczyciele w pokoju nauczycielskim, czy przywódca potrafi stworzyć relacje pomiędzy pracownikami
c) nacisk na cele – pobudzanie entuzjazmu pracowników i zogniskowanie uwagi na celach,
d) ułatwianie pracy –
Rozumienie istoty zmian dokonujących się w szkole czy szerzej w systemie oświaty jest warunkiem koniecznym skutecznego przywództwa. Jego znaczenie wzrasta wraz z tym, jak zmiana staje się nieodłącznym elementem funkcjonowania szkoły.
Dla efektywnego przywództwo w szkole niezwykle ważne jest odpowiadanie na najważniejsze wyzwania:
- partycypację,
- specyficzną natura przywództwa edukacyjnego (nie może być związane wyłącznie z rolą dyrektora),
- zmienne i nieprzewidywalne otocznie szkoły,
Profesor Joanna Michalak omówiła także najważniejsze elementy myślenia strategicznego:
- każda zmiana wymaga jej antycypacji,
- zmiana powinna odnosić się do celów i wartości i nie możemy tracić jej z oczu,
- powinna być dokładnie przemyślana, obejmować obszary szkoły mające wpływ na życiowe szanse uczniów.
Zrównoważony długofalowy rozwój powinien obejmować trzy zasadnicze platformy:
1. Solidarność wszystkich ludzi – w przestrzeni (lokalne, regionalne, krajowe, światowe)
2. Orientacja na przyszłe pokolenia (zadbać, by dzisiaj dokonywane wybory nie ograniczyły swobody przyszłych pokoleń, próbować określić, wpływ zmiany)
3. Współuczestnictwo – zaangażowanie wszystkich uczestników życia społeczno – gospodarczego w regionie.
Siedem zasad zrównoważonego rozwoju:
- uczenie się jako najważniejsze zadanie szkoły (promowanie uczenia się, podtrzymywanie i ochrona)
- wytrwałość (koncentrowanie się na długiej perspektywie czasowej, przygotowywanie się również na gorszy czas, nie być zbyt zuchwałym, pamiętać, że nie jest się niezastąpionym – choćby nie wiem jak być charyzmatycznym i tak wszyscy umierają)
- rozległość (nie działanie jednostek lecz interakcje pomiędzy nimi mają niezwykle ważne znaczenie),
- sprawiedliwość – trwałe przywództwo nie czyni szkód w środowisku, znajduje sposoby na dzielenie się wiedzą i środkami z sąsiednimi szkoły i lokalnymi społecznościami,
- różnorodność – budowanie sieci powiązań,
- zaradność – nie wolno marnować zasobów ludzkich,
- ochrona – uznanie dla przeszłości,
Dyrektorzy zatem powinni:
- budować odpowiedni klimat,
- czynić uczenie się priorytetem
- dbać o tworzenie warunków dla dogłębnego uczenia się wszystkich uczniów,
- dbać o poszerzenie wiedzy o uczeniu się,
- angażować rodziców w uczenie się ich dzieci.
SESJA IV.6
Przemysław Radwan RohrenschefLokalni politycy - przywódcami edukacyjnymi?
Po przedstawieniu się rozpoczęliśmy od pytania: jak rozumiemy przywództwo, co nas do tego pojęcia przyciąga, co odpycha? Człowiek z celem, wskazujący jak go zrealizować, z grupą/bez grupy? To pierwsze odpowiedzi.
A po cóż nam przywódcy? Dyskusja poniosła nas w kierunku: do wprowadzenia zmiany, wprowadzania porządku, ale i ku tworzeniu przyszłości. Bo przywódca nakierowany jest na przyszłość, pracuje nad tym, co jeszcze nieznane, myśli o tym, co będzie za 10-15 lat, marzy i wierzy, że marzenia można zrealizować. I to go motywuje. Wypowiedzi te stały się kanwą dla prowadzącego do zbudowania „chmury pojęć” związanych z przywództwem, wśród których znalazły się: wizja, marzenia, ludzie, dziedzictwo, odpowiedzialność, odwaga, zmiana, służebność, wpływ.
Od rozważań o przywództwie w ogóle przeszło nasze spotkanie w drugie zagadnienie, zagadnienie przywództwa edukacyjnego w społecznościach lokalnych.
Edukacyjna polityka lokalna, podobnie jak inne typy polityk, jest mieszanką interesów (które zwykle najlepiej wyczuwamy), oraz poglądów i faktów. Jej specyfiką jest mieszanie się w procesie decyzyjnym dążeń lokalnych (rada, władza wykonawcza) z dążeniami centralnymi – np. rządowymi. Zagadnieniem tej części spotkania stało się zagadnienie, jak budować swój wpływ. Wskazano dwa kierunki działań: pośredni, w którym pracując najpierw z dziećmi, oddziałujemy na rodziców a kończymy na społeczności obywateli. Drugim kierunkiem byłyby działania bezpośrednie, nakierowane na lokalne instytucje, media, a w końcu samą lokalną władzę.
Szczypta zagrożeń blokujących rozwój polityki lokalnej (od niskiej partycypacji mieszkańców po brak świadomości problemu oraz brak korelacji między instytucją władzy lokalnej a mieszkańcami po koncentrację władzy) pozostawiła nas w oczekiwaniu na sesję implementacyjną.
Zaś główne podsumowanie spotkania zawrzeć można w myśli:
PRZYWÓDCY LOKALNI MOGĄ STAĆ SIĘ POLITYKAMI EDUKACYJNYMI, ZAŚ POLITYCY LOKALNI MOGĄ STAĆ SIĘ PRZYWÓDCAMI EDUKACYJNYMI.
SESJA IV.8
Olga Wasilewska, Tomasz Kasprzak Europejska sieć przywództwa w szkole. Co nam może dać? Jak ją wspierać?
Prowadzący sesję rozpoczęli ją od próby przyjrzenia się różnorodności sposobów rozumienia przez uczestników spotkania pojęcia „przywódca”. Zwrócili następnie uwagę na fakt, że jakość przywództwa okazuje się według wielu najnowszych badań jednym z kluczowych czynników wpływających na podnoszenie poziomu nauczania w szkołach. Zaprezentowali też wyniki badań nad przywództwem w różnych krajach europejskich.
Głównym celem prezentacji było przedstawienie założeń finansowanego przez Komisję Europejską projektu „Europejskiej Sieci Przywództwa w Szkole”. Projekt ten realizowany jest we współpracy przez kilkadziesiąt organizacji zajmujących się kształceniem liderów edukacyjnych z różnych krajów europejskich. Głównym jego celem jest: stymulowanie dyskusjo o przywództwie edukacyjnym; wspieranie badań nad przywództwem w edukacji; propagowanie przykładów dobrych praktyk; wspieranie zmian legislacyjnych w systemach edukacji w Europie. W projekcie określono też główne priorytety oraz trendy zmian i wyzwania stojące zdaniem uczestników projektu przed systemami przygotowania, doboru i doskonalenia zawodowego liderów edukacyjnych.
W tym kontekście autorzy umieścili prezentację prowadzonych przez Instytut Badań Edukacyjnych badań nad myśleniem kadry kierowniczej polskiej edukacji o głównych problemach w kierowaniu szkołą. Wymieniane przez biorących udział w badaniu dyrektorów problemy praktyczne przedstawione zostały szczegółowo w kilku ogólnych obszarach, takich jak: zasoby szkoły; procesy edukacyjne, misja i tożsamość szkoły, relacje szkoły z różnymi partnerami wokół niej, wizerunek społeczny szkoły i edukacji w ogóle.
Na zakończenie dokonano próby oceny, który z priorytetów sformułowanych przez „Europejską Sieć Przywództwa w Szkole” jest kluczowy dla polskiego systemu edukacyjnego w opinii uczestników sesji.
